بررسی تطبیقی عوامل و گونه‌های شجاعت در احادیث امام علی ع و کلام رهبر معظم انقلاب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه معارف اسلامی، واحد تهران شمال ‌، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران،

2 عضو هیات علمی گروه معارف اسلامی، واحد تهران شمال ‌، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران، «نویسنده مسئول»

چکیده

شجاعت یعنی قوت قلب که یکی ازمهمترین فضایل نفسانی واز اصول چهارگانه فضایل اخلاقی است.تفریط در شجاعت ، جبن و افراط در آن تهور نامیده می‌شود که از انحراف شجاعت به وجود می آیند. شناخت عوامل شجاعت و حوزه ها و گونه ها آن در سیره وسخنان امیرالمومنین علیه السلام و همچنین بررسی عوامل و گونه های این فضیلت در اندیشه های رهبر معظم انقلاب که شخصیتی عالم و مفسر و مدیر است و حاکمیت جامعه را برعهده دارند اهمیت و ضرورت بیشتری دارد. با توجه به بررسی تطبیقی درسیره و سخنان امیرالمومنین (ع) و همچنین مقام معظم رهبری ،شجاعت دارای عوامل و گونه ها ی متعددی است. برخی عوامل ایجادی شجاعت عبارتند از باورمندی به یاری الهی ، توکل به خدا و شریعت اسلام . در مورد گونه های آن نیز می‌توان شجاعت در عدالت و ظلم ستیزی، شجاعت در اقدام ، شجاعت در صبر و شجاعت در فهم صحیح را نام برد.روش این تحقیق، توصیفی_تحلیلی بر اساس مطلعات کتابخانه ای و منابع اینترنتی است .

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A comparative study of the factors and types of courage in the hadiths of Imam Ali (peace be upon her) and the words of the supreme leader of the revolution

نویسندگان [English]

  • Hassan Hassanzadeh 1
  • zahrasadat kabiri 2
1 . Faculty Member, Department of Islamic Studies, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran, (Corresponding Author)
2 Department of Islamic Studies, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Courage means the strength of the heart, which is one of the most important moral virtues and the four principles of moral virtues. Excess in courage is called cowardice and excess in it is called recklessness, which arises from the deviation of courage. It is more important and necessary to know the factors of courage and its areas and types in the life and sayings of Amir al-Mu'minin, peace be upon him, and also to examine the factors and types of this virtue in the thoughts of the supreme leader of the revolution, who is a scholar, commentator, and manager, and who is responsible for the governance of society. . According to the comparative study of the life and words of Amir al-Mu'minin, peace be upon him, as well as the highest position of leadership, courage has many factors and types. Some of the factors that create courage are belief in divine help, trust in God and Islamic law.Regarding its types, we can mention courage in justice and anti-tyranny, courage in action, courage in patience and courage in correct understanding. The method of this research is descriptive-analytical based on library information and internet sources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Ali peace be upon him
  • moral values
  • courage
  • Supreme Leader of the Islamic Revolution of Iran

مراجع

  1. القرآن الکریم، ترجمه رضایی اصفهانی، محمدعلی، قم، ایران: موسسه تحقیقاتی فرهنگی دارالذکر، 1383 ش.
  2. ابن‌فارس، احمد بن فارس و هارون، عبدالسلام محمد‌، معجم مقاییس اللغة،  قم: مکتب الإعلام الإسلامی، مرکز النشر، ۱۴۰۴ق.
  3. ابن‌میثم، میثم بن علی، شریف رضی، محمد بن حسین، و علی بن ابی‌طالب×، امام اول، شرح نهج البلاغة (ابن‌میثم)،  تهران: دفتر نشر الکتاب، ۱۴۰۴ق.
  4. اتابکی، پرویز، آیتی، عبدالمحمد، مدرسی، محمدتقی، آرام، احمد، و شعار، جعفر، تفسیر هدایت،  مشهد مقدس: آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، ۱۳۷۷– ۱۳۷۸ش.
  5. آخوندی، مصطفی، الهامی‌نیا، علی‌اصغر و فرقانی، قدرت‌الله، جهاد در آینه روایات،  قم: نشر زمزم هدایت، ۱۳۸۴ش.
  6. اربلی، علی بن عیسی و شعرانی، ابوالحسن، کشفُ الغُمَّة فی مَعرِفَةِ الأئمّة^، علی بن حسین زوارئی (مترجم)،  تهران: اسلامیه، چاپ سوم، 1384ش.
  7. ارسطو، و لطفی، محمدحسن، اخلاق نیکوماخوس (ترجمه)، تهران: طرح نو، 1385ش.
  8. آژیر، حمیدرضا، مظاهری، حسین، و ابوالقاسمی، محمود، کاوشی نو در اخلاق اسلامی و شئون حکمت عملی،  تهران: نشر ذکر، ۱۳۸۳ش.
  9. امین، نصرت بیگم، و ابن‌مسکویه، احمد بن محمد، اخلاق و راه سعادت،  تهران: فیض کاشانی، ۱۳۶۹ش.
  10. انصاریان، حسین، کمره‌ای، خلیل، و مرکز علمی تحقیقاتی دارالعرفان الشیعی، عنصر شجاعت یا هفتاد و دو تن و یک تن،  قم: دارالعرفان، ۱۳۸۹ش.
  11. حسن زاده آملی، حسن، هزار و یک کلمه،  ۷ ج،  قم: بوستان کتاب قم، ۱۳۷۵– ۱۳۷۷ش.
  12. خامنه‌ای، علی، رهبر جمهوری اسلامی ایران، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، معاونت پژوهشی، و قدوسی‌زاده، حسن، نکته‌های ناب،  قم: دفتر نشر معارف، ۱۳۸۸ش.
  13. خوانساری، جمال‌الدین محمد، شرح غررالحکم و دررالکلم،  تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1366ش.
  14. دشتی، محمد، ترجمه نهج البلاغه،  تهران: پیام عدالت، چاپ دوم، 1390ش.
  15. دلشاد تهرانی، مصطفی، دولت آفتاب،  تهران: انتشارات دریا، چاپ چهارم، 1387ش.
  16. رشاد، علی اکبر، دانشنامه امام علی،  10 ج (سیره)،  تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1380ش.
  17. سجادی، جعفر، فرهنگ علوم فلسفی و کلامی،  تهران: امیر کبیر، ۱۳۷۵ش.
  18. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد،  تهران: منظمة الاوقاف و الشؤون الخیریة، دار الأسوة للطباعة و النشر، ۱۳۷۴–۱۴۱۶ش.
  19. شهیدی، جعفر، دهخدا، علی‌اکبر، مهرکی، ایرج، ستوده، غلامرضا، و سلطانی، اکرم، لغت‌نامه: فرهنگ متوسط دهخدا،  2 ج،  تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ۱۳۹۰ش.
  20. طباطبایی، محمد حسین، و موسوی، محمد باقر، تفسیر المیزان (ترجمه)،  ۲۰ ج،  قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1378ش.
  21. علی بن ابی‌طالب×، امام اول، ابراهیم، محمد ابوالفضل، و ابن‌ابی الحدید، عبد الحمید بن هبه الله، شرح نهج البلاغة (ابن‌أبی الحدید)،  قم: مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی (ره)، چاپ دوم،  1385ش.
  22. علی بن ابی‌طالب×، امام اول، آمدی، عبدالواحد بن محمد، و رجایی، مهدی، غرر الحکم (تصحیح رجایی)،  ۱ ج،  قم: دارالکتاب الإسلامی، ۱۴۱۰ق.
  23. فیض الاسلام، سید علینقی، ترجمه و شرح نهج البلاغه [فیض الاسلام]،  تهران: موسسه چاپ و نشر تالیفات فیض الاسلام، چاپ پنجم،  1379ش.
  24. قرشی، سید علی اکبر، مفردات نهج البلاغه،  قم: دفتر نشر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1382ش.
  25. کراجکی، محمد بن علی، و نعمه، عبد الله، کنز الفوائد،  قم: دارالذخائر، ۱۴۱۰ق.
  26. لیثی واسطی، علی بن محمد، و حسنی بیرجندی، حسین، عیون الحکم و المواعظ،  قم: مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، سازمان چاپ و نشر، 1376ش.
  27. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، مسترحمی، هدایت‌‌الله، غفاری، علی‌‌اکبر، بهبودی، محمدباقر، مصباح یزدی، محمد تقی، محمودی، محمدباقر، خرسان، محمدمهدی و دیگران، بحار الأنوار،  بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
  28. مدرس وحید، احمد، شرح نهج البلاغه،  قم: خیام، بی تا.
  29. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار شهید مطهری،  28 ج،  تهران: صدرا، چاپ بیستم 1395ش.
  30. مطهری، مرتضی، یادداشت‌های استاد مطهری،  تهران: صدرا، 1398ش.
  31. مغنیه، محمد جواد، ترجمه فی ضلال نهج البلاغه (در سایه سار نهج البلاغه)،  تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1387ش.
  32. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام،  شرح تازه و جامعی در نهج البلاغه،  تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1379ش.
  33. منصوری لاریجانی، اسماعیل، منشور عدالت،  تهران: مهدی القرآن، بی‌تا.
  34. مهدوی دامغانی، محمد، [مترجم]، جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه ابن‌ابی الحدید،  تهران: نشر نی، 1373ش.
  35. ناظم زاده قمی، سید اصغر، کتاب جلوه‌های حکمت،  قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، 1375ش.
  36. نفیسی، علی‌اکبر، و فروغی، محمدعلی، فرهنگ نفیسی،  تهران: خیام، بی‌تا.
  37. نوری، حسین بن محمدتقی، و مؤسسة آل البیت^ لاحیاء التراث، خاتمة مستدرک الوسائل،  بیروت: مؤسسة آل البیت^ لإحیاء التراث، ۱۴۰۸ق.
  38. کورتیس، دورا اف، و ال کلی، لیزا، مقاله (تاثیر مداخله رهیاری کیفیت زندگی بر شجاعت روانشناختی و خودتعیین گری)، مترجم: پندار، فاضل،  مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت، شماره 1، ص 89-109: بهار 1396ش.
  39. منابع اینترنتی:
  40.  سایت مقام معظم رهبری: https://khamenei.ir/.
  41.  خامنه‌ای، سید علی، 1397، بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری: https://khl.ink/f/41994، تاریخ دسترسی: 18/01/1403.
  42.  خامنه‌ای، سید علی، 1378، بیانات در دیدار جمعی از ایثارگران و خانواده‌های شهدا: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2948، تاریخ دسترسی: 18/01/1403.
  43.  خامنه‌ای، سید علی، 1397، بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری: https://khl.ink/f/41994، تاریخ دسترسی: 15/01/1403.
  44.  خامنه‌ای، سید علی، 1378، بیانات در دیدار جمعی از ایثارگران و خانواده‌های شهدا: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2948، تاریخ دسترسی: 11/01/1403.
  45.  خامنه‌ای، سید علی، 1398، بیانات در دیدار مسئولان نظام: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=42512، تاریخ دسترسی: 09/01/1403.
  46.  خامنه‌ای، سید علی، 1385، بیانات در دیدار نخبگان: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3351، تاریخ دسترسی: 08/01/1403.
  47.  خامنه‌ای، سید علی، 1385، بیانات در دیدار مردم آذربایجان شرقی: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3376، تاریخ دسترسی: 13/01/1403.
  48.  خامنه‌ای، سید علی، 1374، بیانات در خطبه‌های نماز جمعه: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2784، تاریخ دسترسی: 14/01/1403.
  49.  خامنه‌ای، سید علی، 1395، بیانات در دیدار ائمه جماعات مساجد استان تهران: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=34109، تاریخ دسترسی: 09/01/1403.
  50.  خامنه‌ای، سید علی، 1379، پیام تبریک به ملت، دولت و حزب‌الله لبنان به مناسبت پیروزی بر رژیم صهیونیستی: https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=3007، تاریخ دسترسی: 17/01/1403.
  51.  خامنه‌ای، سید علی، 1370، بیانات در دیدار جمعی از خانواده‌های شهدای قم: https://khl.ink/f/2589، تاریخ دسترسی: 16/01/1403.
  52.  خامنه‌ای، سید علی، 1399، بیانات در ارتباط تصویری با شرکت‌کنندگان در آئین تجلیل از پیشکسوتان دفاع: https://khl.ink/f/46525، تاریخ دسترسی: 07/01/1403.
  53.  خامنه‌ای، سید علی، 1394، بیانات در دانشگاه علوم دریایی امام خمینی نوشهر: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=30933، تاریخ دسترسی: 09/01/1403.
  54.  خامنه‌ای، سید علی، 1396، بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان: https://khl.ink/f/36775، تاریخ دسترسی: 12/01/1403.
  55.  خامنه‌ای، سید علی، 1386، بیانات در دیدار اعضای هیأت دولت و مدیران اجرایی کشور: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3389، تاریخ دسترسی: 09/01/1403.
  56.  خامنه‌ای، سید علی، 1399، سخنرانی تلویزیونی به مناسبت سی‌ویکمین سالگرد رحلت امام خمینی: https://khl.ink/f/45814، تاریخ دسترسی: 06/01/1403.
  57.  خامنه‌ای، سید علی، 1388، دیدار اعضای مجلس خبرگان با رهبر انقلاب: https://khl.ink/f/8087، تاریخ دسترسی: 10/01/1403.
  58.  کتابخانه دیجیتال نور: https://noorlib.ir/..

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 30 خرداد 1401
  • تاریخ بازنگری: 24 فروردین 1402
  • تاریخ پذیرش: 31 خرداد 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار