بازتاب مبانی اخباریگری در فهم احادیث با تاکید بر دیدگاههای شیخ حر عاملی در وسائل الشیعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش‌آموخته سطح چهار، رشتۀ فقه و اصول و کارشناسی ارشد فلسفه تفسیر از پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم، ایران

چکیده

مکتب اخباریگری در مذهب امامیه از قرن یازدهم با ارائه الگویی از فهم دینی، تلاش کرده است تا شیوه خود را در فهم دین، تنها شیوه صحیح و معتبر در امامیه معرفی کند. شیخ حر عاملی یکی از ترویج کنندگان اصلی این مکتب با نگارش کتاب روائی وسائل الشیعه درصدد بوده است تا با حفظ مبانی نص‌گرائی خود، الگوی جدیدی در فقه الحدیث و فهم دین ارائه دهد. کشف مبانی اخباریان به ویژه شیخ حرعاملی علاوه بر شناخت مکتب اخباریگری میتواند در نقد این مکتب و نواخباریان کمک شایان توجه کند. این نگاشته با روش تحلیلی نقلی درصد پاسخ به این مسئله است که بازتاب مبانی اخباریان به وِیژه شیخ حر عاملی در وسائل شیعه چه نقشی در فهم دینی دارد. یافته های این پژوهش در دو مبنای اصلی و گسترده عبارتند از: بسندگی روایت و معتبر بودن برداشتهای قطعی و یقینی و پرهیز از برداشتهای ظنی در دلالت الفاظ است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reflecting the principles of journalism in understanding the hadiths by emphasizing the views of Sheikh Harr Ameli in the Shiite media

نویسنده [English]

  • morteza yagobkhani
. Graduate of Level Four in Jurisprudence and Principles (Fiqh wa Usul) and M.A. in the Philosophy of Tafsir, The Research Institute for Seminary and University, Qom, Iran; (mortezaqy@gmail.com)
چکیده [English]

The Akhbari school of thought within Imami Shi'ism emerged in the 11th century (AH), proposing a unique framework for religious understanding and asserting itself as the only authentic and valid method within the tradition. Sheikh Al-Hurr Al-Amili, a prominent proponent of this school, sought to solidify the principles of textualism (nass-oriented interpretation) by compiling Wasa'il al-Shi'ah. Through this monumental hadith collection, he introduced a new model for fiqh al-hadith (jurisprudence of hadith) and religious interpretation based on Akhbari methodology. Examining the foundational principles of the Akhbari school, particularly those espoused by Sheikh Al-Hurr Al-Amili, not only deepens our understanding of Akhbari thought but also facilitates a critical appraisal of the school and its contemporary neo-Akhbari counterparts. This study, employing an analytical-narrative approach, addresses the question: “How do Akhbari principles, specifically those of Sheikh Al-Hurr Al-Amili, manifest in Wasa'il al-Shi'ah and influence religious understanding?” The findings highlight two broad and fundamental principles: (1) reliance on narrations as self-sufficient sources, and (2) the validity of definitive and certain interpretations while avoiding speculative or probabilistic inferences in textual meanings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fiqh of Hadith
  • Shiite means
  • Sheikh Hor Ameli
  • News
  1. فهرست منابع

    1. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، قم: نشر البلاغة، ۱۳۷۵ش.
    2. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت: دار صادر، چاپ سوم، 1412ق.
    3. استرآبادی، محمدامین، الفوائد المدنیه، قم: دارالنشر، ١٣۶٣ ش.
    4. آقابزرگ تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت: دارالضوا، 1403ق.
    5. امین، سید محسن، اعیان الشیعۀ، بیروت: دارالتعارف،1403ق.
    6. انصاری، محمد علی، الموسوعة الفقهیة المیسرة، قم: مجمع الفکر الإسلامی، 1418ق.
    7. انصاری، مرتضی، فرائدالاصول، قم: مجمع الفکر الاسلامی، 1425ق،
    8. -----------، کتاب المکاسب، قم: منشورات الحکمه، 1428ق.
    9. -----------، فوائد الاصولیه، تهران: شمس تبریزی، 1426ق.
    10. بهشتی، ابراهیم، اخباری‌گری، قم: دارالحدیث، 1390ش.
    11. تفتازانی، سعدالدین، مختصر المعانی، قم: دارالفکر، 1411ق.
    12. ------------، مطول، قم: داوری، بی­تا.
    13. حسینیان مقدم، گودرزی، ابراهیم، «بازشناسی حدیث الامام لایغسل الا الامام در گفتمان واقفیه و امامیه»، علوم حدیث، دورۀ 22، شمارۀ 4، 1396ش.
    14. خوانساری، محمدباقر، روضات‌ الجنات‌، قم‌: اسماعیلیان ۱۳۹۱ق‌.
    15. خویی، سید ابوالقاسم، اجود التقریرات، قم: مؤسّسه صاحب الأمر(عج)، 1368ش.
    16. رشتی، حبیب الله، بدائع الافکار، قم: آل البیت^، بی­تا.
    17. شانه‌چی، حسن، فصنامه تاریخ اسلام، سال ششم، شمارۀ 3، 1384ش.
    18. شبیری زنجانی، سید موسی، کتاب النکاح، قم: رای پرداز، 1419ق.
    19. شعرانی، ابوالحسن، دموع السجوم، قم: هجرت، 1381ش.
    20. شیرازی، قطب‌الدین، شرح حکمة الاشراق، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ۱۳۸۳ش.
    21. شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، قم: مؤسسة آل البیت^ لإحیاء التراث، 1409ق
    22. ---------------------، رسالة فی الغنا، قم: مرصاد، 1418ق.
    23. صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، قم: دارالعلم، 1421ق.
    24. صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا، تهران: هان، 1378ق.
    25. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تهران: مرتضوی، 1375ش.
    26. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، قاموس المحیط، بیروت: دار احیاء التراث، 1424ق.
    27. فیومی، محمد بن علی، مصباح المنیر، بیروت: عصریه، 1425ق.
    28. قائمی‌نیا، علیرضا، معناشناسی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1399ش.
    29. قراملکی، احد فرامرز، روش‌شناسی مطالعات دینی، مشهد: دانشگاه علوم رضوی، 1396ش.
    30. قمى، على بن ابراهیم، تفسیر قمى‏، قم: دارالکتاب‏، 1367ش.
    31. علامه حلی، حسن بن یوسف، مبادی الأصول، قم: مکتب الاعلام الاسلامی، 1404ق.
    32. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1407ق.
    33. مجلسى، محمدتقى، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، قم:‏ کوشانبور، 1406ق.
    34. مظفر، محمدرضا، المنطق، قم: جامعة المدرسین، بی‌تا.
    35. -----------، اصول الفقه، قم: بوستان کتاب، 1424ق.
    36. موحّد، ضیاء «تمایزات مبنایی منطق قدیم و جدید»، فصل‌نامۀ مفید، دوره سوم، شمارۀ10، 1376ش.