بررسی نقش عوامل اقتصادی در رونق تولید از منظر روایات فریقین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه قرآن و علوم جامعة المصطفی (ص) العالمیة، قم

2 استادیار گروه علوم حدیث جامعة المصطفی العالمیه، قم، ایران

3 دانش‌آموخته دکتری علوم حدیث تطبیقی، جامعة المصطفی (ص) العالمیة، قم، «نویسنده مسئول»

چکیده

چکیده
کاستی تولید و بهره‌نبردن از منابع اقتصادی، یکی از مشکلات اقتصادی در کشورهای گوناگون به ویژه کشورهای اسلامی است. برای بر طرف نمودن این مشکل تا کنون بیشتر به نظریات و راهکارهای اقتصاددانان و متخصصان عرصه تولید که مبتنی بر علوم انسانی است تکیه شده و کمتر به مبانی و آراء و برنامه‌های اقتصادی اسلام توجه شده است. با مروری بر آموزه‌های قرآنی و روایی ، می‌توان به راهکارهای رفع موانع و رشد و رونق تولید دست یافت. در این نوشتار عوامل اقتصادی رونق تولید در منابع روایی فریقین مورد توجه قرار گرفته و به این پرسش پاسخ می‌دهد که « نقش عوامل اقتصادی در رونق تولید از منظر فریقین چیست؟». در بررسی صورت گرفته می‌توان گفت« اهتمام به کار و تلاش»؛ «توجه به فراهم‌سازی سرمایه»؛ «بهره‌گیری از زمین» و «توجه به زراعت و معدن» از عوامل مهم و تأثیرگذار در رونق تولید است. نوشتار حاضر با بهره‌گیری از روش تحلیلی-توصیفی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای و با استناد به آیات قرآنی و منابع روایی فریقین گردآوری شده است هدف از تدوین این نوشتار نیز بازخوانی و تبیین نقش عوامل اقتصادی رونق تولید در منابع فریقین است .

واژگان کلیدی: ااسلام، اقتصاد اسلامی، رونق تولید، فریقین، رونق.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the role of economic factors in the prosperity of production from the perspective of Fariqein narrations

نویسندگان [English]

  • syed mofid Hoseini Kohsari 1
  • Mohsen Khoshfar 2
  • Mohammad Rizwanus Salam Khan 3
1 Assistant Professor of Quran and Sciences Department of Al-Mustafa International University, Qom
2 Assistant Professor, Hadith sciences Department, Al-Mustafa International University, Qom,Iran
3 . Ph.D. Graduate in Comparative Hadith Studies, Al-Mustafa International University, Qom (Corresponding Author)
چکیده [English]

A lack of production and underutilization of economic resources remain among the primary economic challenges faced by nations, particularly in Islamic countries. To address this issue, solutions have predominantly relied on theories and recommendations by economists and production specialists rooted in secular human sciences, while often neglecting the foundational principles, viewpoints, and economic frameworks provided by Islam. An exploration of Quranic teachings and Prophetic traditions reveals potential strategies for overcoming obstacles and fostering economic growth and production. This article investigates the economic factors contributing to production growth as emphasized in the hadith collections of both Sunni and Shia traditions. It seeks to answer the question: “What is the role of economic factors in fostering production from the perspectives of Islamic traditions of Shia and Sunni” The study identifies key elements that significantly impact production growth, including a commitment to diligence and labor, the importance of capital generation, effective land utilization, and a focus on agriculture and mining. The research employs a descriptive-analytical method, utilizing library-based sources and drawing from Quranic verses and the Prophetic traditions of both Sunni and Shia traditions. The purpose of this article is to revisit and elucidate the economic factors influencing production growth within the teachings of Islamic traditions of Shia and Sunni, thereby bridging the gap between Islamic economic principles and contemporary production challenges.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Islam
  • Islamic economy
  • production boom
  • Fariqin
  • boom
  1. فهرست منابع

    1. قرآن کریم.
    1. ابن‌بابویه، محمد بن علی، علل الشرایع، ترجمه: ذهنی تهرانی، محمد جواد، قم: انتشارات مؤمنین، 1380ش.
    2. ابن‌حنبل، احمد بن محمد، مسند أحمد بن حنبل، بیروت: لبنان، مؤسسة الرساله، 1996م.
    3. ابن‌صباغ مالکی، علی بن محمد بن أحمد المالکی المکی، الفصول المهمة، سایر پدیدآورندگان: الغریری، سامی، قم: دارالحدیث، 1379ش.
    4. ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، تحقیق و تصحیح: میر دامادی، جمال‌الدین، بیروت: دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع، 1414ق.
    5. ابوداود، سلیمان بن اشعث، سنن ابو داود، مصر: قاهره، دارالحدیث، 1420ق.
    6. اورعی، کاظم، اقتصاد برای همه، تهران: دانشگاه صنعتی امیرکبیر، 1394ش.
    7. بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، مقدمه: محمد منیر دمشقی، بیروت، بی‌نا، 1406ق/1986م.
    8. ترمذى، محمد بن عیسی، سنن ترمذی، مصر: دارالحدیث، 1419ق.
    9. تقوی، مهدی، مبانی علم اقتصاد، تهران: اطلس، 1375ش.
    10. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، تحقیق و تصحیح: مؤسسه آل‌البیت^، قم: مؤسسه آل‌البیت^،  1409ق.
    11. حکیمی، محمدرضا، حکیمی، محمد و حکیمی، علی، الحیاة، ترجمه: احمد آرام، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1380ش.
    12. حمیری، عبدالله بن جعفر، قرب الاسناد، قم: مؤسسة آل‌البیت^ لإحیاء التراث، 1371ش.
    13. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، تهران: دانشگاه تهران، 1346ش.
    14. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، نبهانی، یوسف بن اسماعیل، الفتح الکبیر فی ضم الزیادة إلی الجامع الصغیر، بیروت: دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع، 1423ق.
    15. طبرسی، علی بن حسن، مشکاة الأنوار، عراق: المکتبة الحیدریة، 1385ق.
    16. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: محمدجواد بلاغی، تهران: ناصر خسرو، 1372ش.
    17. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، چ2، قم: انتشارات هجرت، 1410ق.
    18. قمی، عباس، سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار، قم: اسوه، بی‌تا.
    19. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1363ش.
    20. متقی هندی، علی بن حسام‌الدین، کنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، لبنان: مؤسسة الرسالة، 1409ق.
    21. مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، لبنان: مؤسسة الوفاء، 1403ق.
    22. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، قم: انتشارات معروف، چاپ پنجم، 1385ش.
    23. معلوف، لویس، المنجد فی اللغة، قم: ذوی‌القربی، 1380ش.
    24. معین، محمد، فرهنگ فارسی معین، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر، 1391ش.
    25. نظری، حسن آقا، نظریه‌پردازی اقتصاد اسلامی، مجله نظریه‌های کاربردی اقتصاد (پژوهش‌های اقتصادی کاربردی سابق)، سال سوم، شماره 2، تابستان 1395ش.