تحلیل نگرش توحیدی به بیماری‌ها براساس دعای پانزدهم صحیفۀ سجادیه

نوع مقاله : مقاله علمی ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مرکز تخصصی قرآن امام علی(ع)، قم، ایران،

2 کارشناسی ارشد، حوزه علمیه جامعه الزهراء(س)، قم، ایران

3 استادیار موسسۀ آموزشی فخررازی، ایران

چکیده

انسان‌ها در هنگام شدت گرفتن بیماری‌ها و قطع امید از اسباب عادی، به‌طور فطری به استمداد از خدا متمایل گردیده و متضرّعانه او را می‌خوانند.‌ یکی از پیشامدهایی که به‌صورت ناگهانی و فزاینده، جهان پیرامون ما را مورد تهدید قرار داده و با به خطر انداختن سلامتی افراد، امنیت روانی آنان را سلب نموده، بحران کرونا است. دعای پانزدهم صحیفۀ سجادیه از مهم‌ترین ادعیۀ موجود با پتانسیلی عظیم برای ایجاد سلامت روانی است. از آنجا که تحلیل آن می‌تواند؛ ایدئولوژی انسان‌ها را در نگرش به بیماری‌ها تغییر دهد؛ مقاله حاضر با روش تحلیلی- توصیفی به تبیین نگرش توحیدی این دعا به بیماری‌ها خواهد پرداخت. یافته‌های این تحقیق حاکی از آن است که امام سجاد(ع)به دنبال بیان دو نکته کلیدی است؛ نیاز بنده و بی‌نیازی خدا. ایشان برای ایجاد نگرش توحیدی به بیماری در پی آگاهی‌بخشی و تصحیح خطاهای شناختی انسان به بیماری است. رضایت انسان از فعل الهی، داشتن آرامش و امید در مدت بیماری و بالا رفتن آستانه تحمل و اصلاح رابطۀ انسان با خدا و اعتماد به او از پیامدهای مثبت آن است. این همان چیزی است که فقدان آن به‌خصوص در بحران کرونا، انسان‌ها را مضطر کرده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Monotheistic Perspective on Diseases Based on the Fifteenth Supplication of Sahifa Sajjadiya (Psalms of Islam)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mehdi Behjat 1
  • Masoumeh Heydarian Manesh 2
  • Seyyed Ahmad Mousavi Bardyy 3
1 PhD Candidate, Imam Ali Quranic Center of Excellence, Qom, Iran
2 Master, Hawza Ilmiyya Al-Zahra (S.A.) Seminary, Qom, Iran
3 Assistant Professor of Fakhrazi Institute of Higher Education
چکیده [English]

During times of severe illnesses and when all hope seems lost, humans naturally incline towards seeking assistance from God and fervently pray to Him. One of the sudden and escalating consequences that has threatened our world, endangering people's health and depriving them of mental security, is the COVID-19 crisis. The fifteenth supplication of Sahifa Sajjadiya is one of the most significant prayers with great potential to bring about mental well-being. Since analyzing this supplication can potentially change people's ideologies regarding diseases, this article employs an analytical-descriptive method to elucidate the monotheistic perspective of this prayer towards diseases. The findings of this research indicate that Imam Sajjad seeks to emphasize two key points: the servant's neediness and God's independence. His aim in promoting a monotheistic perspective on diseases is to raise awareness and correct the misconceptions humans have about illnesses. The positive outcomes include human satisfaction with divine actions, attaining tranquility and hope during the period of illness, increasing the threshold of tolerance, rectifying the human relationship with God, and fostering trust in Him. The lack of these elements, especially during the COVID-19 crisis, has placed humans in a state of desperation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Monotheistic Perspective
  • Sahifa Sajjadiya (Psalms of Islam)
  • Supplication
  • Disease

مراجع

  1. قرآن کریم‌، مکارم شیرازى، ناصر، مترجم قرآن‌، چاپ دوم، ایران - قم‌‌‌‌: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامى، 1373 ه.ش.
  2. نهج البلاغه‌، شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة (للصبحی صالح)، چاپ اول، قم، 1414‌‌ق.
  3. صحیفة السجادیة‌، على بن الحسین، امام چهارم علیه السلام‌، چاپ اول، قم، 1376ش.
  4. ابن‌بابویه، محمد بن على، معانی الأخبار، چاپ اول، قم، 1403‌‌ق.
  5. ابن‌شعبه حرانى، حسن بن على، تحف العقول، چاپ دوم، قم، 1404/1363ق.
  6. ابن‌فهد حلى، احمد بن محمد، عدة الداعی و نجاح الساعی، چاپ اول، 1407‌‌ق.
  7. احمد نگرى، قاضى عبد النبى، جامع العلوم فی اصطلاحات الفنون الملقب بدستور العلماء، چاپ دوم، بیروت، 1975م.
  8. تبریزیان، علاء الحسون، معارف الصحیفه السجادیه، چاپ اول، مرکز الأبحاث العقائدیه، 1393.
  9. تهانوى، محمدعلى‌، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، چاپ اول، بیروت، 1996م.
  10. جزائری، عزالدین، شرح الصحیفه السجادیه، چاپ دوم‌، بیروت‌‌‌‌: دارالتعارف للمطبوعات، 1402ق.
  11. جمعی از نویسندگان، دانشنامه امام سجاد علیه السلام، پایگاه تخصصی عاشورا‌، ‌بی‌تا.
  12. دارابی‌، محمد، ریاض العارفین‌، چاپ اول، تهران‌‌‌‌: دارالاسوه، 1379.
  13. دهخدا، علی‌اکبر‌، لغت‌نامه‌، تهران‌‌‌‌: دانشگاه تهران‌، ‌بی‌تا، 1377.
  14. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، چاپ اول، بیروت - دمشق، 1412ق.
  15. زمخشرى، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل، 4جلد، چاپ سوم‌، لبنان – بیروت‌‌‌‌: دارالکتاب العربی، 1407 ق.
  16. شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، مترجم انصاریان، چاپ اول، قم، 1388 ش.
  17. شریفی‌، حسن پاشا، اصول روان‌سنجی و روان آزمایی، چاپ هشتم، تهران‌‌‌‌: رشد، 1381 ش.
  18. صحیفه سجادیه على بن الحسین، امام چهارم علیه السلام، الصحیفة السجادیة‌، ترجمه و شرح فیض الإسلام، چاپ دوم، تهران، 1376ش.
  19. طاهری، سارا، «مروری بر کرونا ویروس (کوید-19) و آنچه دربارۀ آن شناخته شده»، مجله تصویر سلامت، شماره11، 1399ش.
  20. طباطبایى، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ دوم، لبنان – بیروت‌‌‌‌: مؤسسة الأعل‌می‌للمطبوعات، 1390 ق.
  21. طوسى، محمد بن الحسن، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، چاپ اول، بیروت، 1411‌‌ق.
  22. طوسی، خواجه نصیرالدین، علامه حلی، شیخ بهایی، پنج رساله اعتقادی، قم‌‌‌‌: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، چاپ اول، 1373 ش.
  23. عمید، حسن، فرهنگ فارسی‌، تهران‌‌‌‌‌: امیر کبیر، 1376ش.
  24. فهری زنجانی‌، احمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، چاپ دوم‌، اسوه، 1388 ش.
  25. فیض کاشانى، محمدمحسن بن شاه مرتضى، الوافی، چاپ اول، اصفهان، 1406‌‌ق.
  26. فیض کاشانى، محمدمحسن بن شاه مرتضى، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، چاپ اول‌، تهران‌‌‌‌: موسسه البحوث و التحقیقات الثقافیه‌، 1407ق.
  27. قهپایی، بدیع الزمان، ریاض العابدین‌، چاپ اول، تهران‌‌‌‌: وزرارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1374ش.
  28. کبیر مدنی شیرازی، سید على خان بن احمد، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سید الساجدین، چاپ اول، ایران‌، قم، 1409ق.
  29. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی (ط - الإسلامیة)، چاپ چهارم، تهران، 1407‌‌ق.
  30. مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى، بحار الأنوار (ط - بیروت)، چاپ دوم، بیروت، 1403‌‌ق.
  31. معین، محمد، فرهنگ فارسی‌، تهران‌‌‌‌‌: ناشر زرین‌، 1386 ه ش.
  32. مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، 28جلد، ایران – چاپ دهم‌، تهران‌‌‌‌: انتشارات امام علی بن ابی‌طالب‌(ع)، 1371 ه.ش.
  33. مکارم شیرازى، ناصر، عرفان اسلامی، 3جلد، چاپ اول، ایران –قم‌‌‌‌: دارالکتب الإسلامیة، 1397 ه.ش.
  34. ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، چاپ اول، قم‌‌‌‌: بوستان کتاب، 1383.
  35. میرسید شریف، التعریفات، چاپ چهارم، تهران، 1412ق.
  36. سایت دفتر مقام معظم رهبری، ir.
  37. مرکز تحقیقاتی ویروس کرونا،sbmu.ac.ir، 23/01/2020.
  38. ویکی پدیا، 2020-02-21, coronaviru.
پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی (علمی پژوهشی)
دوره 10، شماره 18
شهریور 1402
صفحه 225-244

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 فروردین 1400
  • تاریخ بازنگری: 01 آبان 1401
  • تاریخ پذیرش: 21 آذر 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار