تحلیل معنایی صفت «انزع بطین» در منابع فریقین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مترجمی، مجتمع زبان، ادبیات و فرهنگ شناسی، جامعة المصطفی ص العالمیة، قم، ایران

چکیده

یکی از بایسته‌های پژوهش، شرح و تفسیر صفات و فضائل امیرالمؤمنینg است. «انزع بطین» یکی از صفات امام علیg که در متون تاریخی، روایی و زیارات مأثوره ‌به‌کار رفته است. اخیرا برخی محققان این دو کلمه را به‌معنای صفت مذمت و نکوهش دانسته و از همین روی این فرضیه را مطرح کرده‌اند که این دو صفت توسط دشمنان امیرالمؤمنینg جعل و به ایشان نسبت داده شده است. چنین رویکردی این مسأله را ایجاد می‌کند که این دو صفت در ادب و فرهنگ عربی به چه معنایی است؟ مقالۀ پیش رو با بررسی این دو واژه در زبان و فرهنگ عربی و منابع فریقین به‌معنای واقعی آن پرداخته و اثبات کرده است که «انزع» و «بطین» معنای مدح دارند و از صفات اصیل امیرالمؤمنینg هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Semantic Analysis of the Attribution of “Anza’ al-Bateen” in the Sources of Two Major Sects of Islam

نویسنده [English]

  • Mohammad ashayeri monfared
Assistant Professor, Translation Department, Language, Literature and Cultural Studies Educational Center, Al-Mustafa International University, Iran
چکیده [English]

One of the requirements of the research is the description and interpretation of the attributes and virtues of Amir al-Mu’minin (A.S). “Anza’ Bateen” is one of the attributes of Imam Ali (A.S) which is used in historical, narrative and pilgrimage texts. Recently, some researchers have considered these two words as the adjectives of condemnation and reprimand, and therefore they have put forward the hypothesis that these two adjectives were used by the enemies of Amir al-Mu’minin (A.S) falsified and attributed. Does such an approach raise the issue of what these two adjectives mean in Arabic literature and culture? The current article, by examining these two words in the Arabic language and culture and the sources of two major sects of Islam, has discussed their real meaning and proved that “Anza” and “Bateen” have the meaning of praise and are among the original attributes of Amir al-Mu’minin (A.S).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anza’
  • Bateen
  • Virtues of Amir al-Mu’minin (A.S)
  • Imam Ali in the Viewpoint of Two Major Sects of Islam

مراجع

  1. ابن‌ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، قم: کتابخانه آیة الله مرعشی، اول، 1404ق.
  2. ابن‌اثیر، مبارک بن محمد، النهایة، قم: اسماعیلیان، چهارم، 1367ش.
  3. ابن‌بابویه، محمد بن علی، عیون اخبار الرضاg، نشرجهان، اول، 1378ش.
  4. ــــــــــــــــــــ، معانی الاخبار، قم: دفتر انتشارات اسلامی، اول، 1403ق.
  5. ــــــــــــــــــــ، علل الشرائع، قم:کتابخانه داوری، اول، 1385ش.
  6. ابن‌بکار، زبیر، الاخبار الموفقیات، قم: دار الشریف الرضی، اول، 1416ق.
  7. ابن‌حمدون، محمد بن حسن، التذکرة الحمدونیة، بیروت: دار صادر، اول، 1996م.
  8. ابن‌درید، جمهرة اللغة، بیروت: دار العلم للملایین، اول، 1988م.
  9. ابن‌سیدة، علی، المحکم و المحیط الاعظم، بیروت: دار الکتب العلمیة، اول، 1421ق.
  10. ابن‌شاذان، ابوالفضل، الفضائل، قم: رضی، دوم، 1363ش.
  11. ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ، قم: علامه، اول، 1379ش.
  12. ابن‌عباد، صاحب، المحیط فی اللغة، بیروت: عالم الکتاب، اول، 1414ق.
  13. ابن‌عساکر، ابوالقاسم، تاریخ مدینة دمشق، بیروت: دار الفکر، اول، 1415ق.
  14. ابن‌قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، نجف، دارالمرتضویة، اول، 1356ش.
  15. ابن‌مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، قم: دفتر انتشارات اسلامی، اول، 1419ق.
  16. ابن‌المغازلی، مناقب ابن‌المغازلی الشافعی، بیروت: دارالاضواء، سوم، 1424ق.
  17. ازهری، محمد بن احمد، تهذیب اللغة، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، اول، 1421ق.
  18. اصفهانی، ابوالفرج، الاغانی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، اول، 1415ق.
  19. اصفهانی، عمادالدین، خریدة القصر، بغداد: مطبوعات الجمع العلمی ‌العراقی، 1995م.
  20. بحرانی، شیخ یوسف، کشکول بحرانی، بیروت: دار و مکتبة هلال، اول، 1998م.
  21. تهرانی، آقابزرگ، الذریعه الی تصانیف الشیعه، نجف: مطبعة الغری، اول؛ 1355ق.
  22. جواهری، محمدمهدی، دیوان الجواهری، بیروت: دارالعودة، سوم، 1982م.
  23. الجوینی، ابراهیم، فرائد السمطین، بیروت: مؤسسة المحمودی، 1400ق.
  24. الخوارزمی، الموفق بن احمد، المناقب، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، 1411ق.
  25. دینوری، ابن‌قتیبة، أدب الکاتب، بیروت: مؤسسة الرسالة، دوم، 1420ق.
  26. راغب، مفردات الفاظ القرآن، دارالقلم، بیروت: اول، 1412ق.
  27. رضی، محمد بن الحسین، دیوان الشریف الرضی، بیروت: دارالجیل، اول، 1415ق.
  28. زبیدی، مرتضی، تاج العروس، بیروت: دارالفکر، اول، 1414ق.
  29. سبط ابن‌الجوزی، تذکرة الخواص، قم: منشورات الشریف الرضی، 1418 ق.
  30. شریشی، ابوعباس، شرح مقامات الحریری، بیروت: دار الکتب العلمیة، دوم، 1427ق.
  31. صفدی، صلاح‌الدین، صرف العین، قاهرة: دار الآفاق العربیة، اول، 1425ق.
  32. الطائی، احمد بن عامر، صحیفة الامام الرضاg، مشهد: کنگره جهانی امام رضا ع، اول، 1406ق.
  33. الطائی، نجاح، جعل حدیث دربارۀ امیرمؤمنان علی g دار الهدی، اول، 1431ق.
  34. الطبری، محمدبن ابوالقاسم، بشارة المصطفی، نجف: المکتبة الحیدریة، دوم، 1383ق.
  35. الطوسی، محمد بن الحسن، الامالی، تهران: دارالثقافة، قم: 1414ق.
  36. عاملی، جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة الامام علیg، بیروت: المرکز الاسلا‌‌می‌للدراسات، الثانیة، 1430ق.
  37. عسکری، ابوهلال، جمهرة الامثال، بیروت: دار الفکر و دار الجیل، 1430ق.
  38. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم: نشر هجرت، دوم، 1409ق.
  39. فقیه‌ایمانی، سید محمدرضا و کریمی، محمود، نقد و تحلیل روایات «الانزع البطین» در جوامع روایی فریقین، پژوهشنامه قرآن و حدیث، شماره 19،، 101 تا 124، پاییز زمستان 1395ش.
  40. قالی، ابوعلی، الامالی، بیروت: مؤسسة الکتب الثقافیة، اول، 1422ق.
  41. المدینی، محمد بن عمر، المجموع المغیث فی غریبی القرآن و الحدیث، مکة: جامعة ام‌القری، الاولی، 1988م.
  42. معین، محمد، فرهنگ معین، تهران: امیرکبیر، یازدهم، 1376ش.
  43. المقدسی، المطهر، البدء و التاریخ، بی‌جا، مکتبة الثقافة الدینیة، بورسعید، بی‌تا.

 

پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی (علمی پژوهشی)
دوره 9، شماره 16
شهریور 1401
صفحه 167-180

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 شهریور 1400
  • تاریخ بازنگری: 16 فروردین 1400
  • تاریخ پذیرش: 04 اردیبهشت 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار