اعتبارسنجی سندی احادیث پزشکی خصال شیخ صدوق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم و مدیر نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت دانشگاه

2 کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، آمل، ایران

چکیده

بازگرایش به سخنان طبی اهل‌بیتb در عصر مُدرن امروز و هم‌پوشانی برخی آموزه‌های ایشان با عناوین علوم تجربی، ‌به‌ویژه مفاهیم پزشکی، ضرورت پرداختن به اعتبار روایات طبی را ایجاد می‌کند. کتاب‌های متعدد شیخ صدوقe یکی از منابع رجوع به احادیث طبی بوده که در این میان، کتاب الخصال ایشان محور بررسی این مقاله قرار گرفت. نگاشتۀ پیشِ رو به بررسی و اعتبارسنجی سندی 23 روایت پزشکیِ جلد اول این کتاب پرداخته است. مقالۀ حاضر که به ‌روش کیفی، توصیفی، تحلیلی، نقلی و آماری صورت گرفته، به بیش از 5/78٪ «راوی ثقه»‌ در زنجیره اسناد احادیث مربوطه و 87٪ «روایات مسند» و 48٪ «روایات موثق و صحیح» دست یافته و قابل پذیرش محدّثان دانسته است که نتیجه آن، برخورداری قوت سندی و رجالی 23 روایت طبی کتاب الخصال خواهد بود. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Documentary Validation of Sadouq’s work of “Khisal” Medical Ahadith

نویسندگان [English]

  • Sayed Abdullah sfahani 1
  • fatemeh mohammad hoseyni 2
  • Masomeh Behzadi 2
1 Assistant Professor of the Holy Quran University of Sciences and Education and Director of Supervision, Evaluation and Quality Assurance of the University
2 MS Student, Qom University of Quranic Sciences and Education, Faculty of Quranic Sciences in Amol, Iran
چکیده [English]

Referring to the medical words of Ahl al-Bayt in the modern era and due to the overlap of some of their teachings with the titles of experimental sciences, especially medical concepts, creates the necessity to deal with the validity of medical traditions. Many books of Sheikh Sadouq’s works is one of sources that refer to medical hadiths, among which, his book Al-Khisal became the focus of this article. The current research examines and validates documental-based the 23 medical narrations of the first volume of this book. The present article, which was carried out in a qualitative, descriptive, analytical, descriptive and statistical method, acquired more than 78.5% “reliable narrators” in the chain of related hadith documents, 87% “musnad” and 48% “reliable and authentic narrations”. It has been achieved and accepted by the narrators, and it has been considered that the result will be the validity of the 23 medical narrations of Al-Khisal.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Document Validation
  • Medical Hadiths
  • Medical Narrations of Khisal

مراجع

  1. قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، انتشارات المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388.
  2. ابن‌بابویه، محمد بن علی، الخصال، تحقیق علی اکبر غفاری، قم: جامعه مدرسین، 1362ش.
  3. ........................................، عیون اخبارالرضا‌g، تهران: نشر جهان، 1378ق.
  4. .......................................، کمال‌الدین و تمام‌النعمة،‌ تحقیق علی اکبر غفاری، قم: مؤسسة نشر اسلامی، 1401ق.
  5. ........................................،‌ معانی‌الاخبار، قم: دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۳ق.
  6. .......................................، المواعظ، ترجمة عزیزالله عطاری، تهران: انتشارات مرتضوی، 1394ق.
  7. ......................................، علل‌الشرایع، نجف: مکتبه حیدریه، 1385ق.
  8. ....................................، ثواب‌الاعمال، قم: منشورات رضی، 1364ق.
  9. ابن‌صلاح، عثمان بن عبدالرحمان، مقدمه ابن‌صلاح، بیروت: دارالکتب‌‌الاسلامیة، 1416ق.
  10. ابن‌عبداللطیف، عبدالعزیز محمد بن ابراهیم، ضوابط الجرح و التعدیل، الجامعة الإسلامیة بالمدینةالمنورة، 1412ق.
  11. اعظمی، محمد ضیاءالرحمان، دراسات فی‌الجرح والتعدیل، ‌هند: الجامعةالسلفیة، 1403ق.
  12. آزادی، پرویز، بررسی جایگاه، اهمیت و اعتبارسنجی کتاب، کمال‌الدین و تمام‌النعمة، مطالعات قرآن و حدیث، دوره چهارم شماره 8،تایستان1390.
  13. جلالی، مهدی، مقاله نگرشی بر فراز و فرود کارنامه حدیث‌نگاری شیخ صدوق، کتاب قیم، دوره اول، شماره2، بهار و تابستان1390.
  14. خطیب، محمد عجاج، اصول‌الحدیث، بیروت: دارالفکر، 1417ق.
  15. خویی، سید ابوالقاسم،‌ معجم‌الرجال‌الحدیث، قم: مرکز نشر آثار شیعه، 1410ق.
  16. سبحانی،‌ جعفر، کلیات فی علم‌الرجال، قم: مدیریت حوزه علمیه، 1408ق.
  17. سبحانی، جعفر، اصول‌الحدیث و احکامه فی علم‌الدرایة، قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه، 1412ق.
  18. سیوطی، جلال‌الدین، التدریب‌الراوی، بیروت: دارالکتب‌العربی، 1405ق.
  19. صالح، صبحی، علوم‌الحدیث و مصطلحة، قم: منشورات رضی، 1363ش.
  20. طوسی، محمد بن حسن،‌ الفهرست، عراق: مکتبةالمرتضویة، بی‌تا.
  21. طوسی، محمد بن حسن، رجال طوسی، قم: انتشارات جامعة مدرسین، 1373ش.
  22. عراقی، عبدالحسین،‌ الالفیةالعراقی موسوم به التبصرة و التذکرة، بیروت: دارالکتب‌العلمیة، بی‌تا.
  23. عاملی، زین‌الدین (شهید ثانی)، الدرایة، قم: مجمع علنی اسلا‌‌می‌، 1404ق.
  24. عاملی، محمد بهاءالدین، الوجیزه فی علم‌الدرایة، قم: منشورات المکتبة‌الاسلامیة، 1396ق.
  25. عاملی، حسن، معالم‌الدین فی‌الاصول، قم: دفتر تبلیغات، 1365ش.
  26. القطّان، منّاع، مباحث فی علوم‌الحدیث، بی‌جا: بی‌تا.
  27. مامقانی، عبدالله، مقباس‌الهدایة فی علم‌الدرایة، مؤسسة آل‌البیت، 1411ق.
  28. مدیر شانه‌چی، کاظم، درایة‌الحدیث، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1375ش.
  29. معارف، مجید، شناخت حدیث،‌ تهران: مؤسسة فرهنگی نبأ، 1387ش.
  30. نجاشی، احمد بن علی،‌ رجال نجاشی،‌ قم: مؤسسة النشرالاسلا‌‌می‌التابعة لجماعةالمدرسین، 1407ق.
  31. نصیری علی، آشنایی با علوم حدیث قم: انتشارات مرکز مدیرت حوزه علمیه،1382ش.
  32. . ویکی پدیا، شیخ صدوق.
  33. نرم‌افزار جامع فقه اهل‌بیت‌b، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
  34. نرم‌افزار جامع‌الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی (علمی پژوهشی)
دوره 9، شماره 16
شهریور 1401
صفحه 65-88

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 29 آذر 1400
  • تاریخ بازنگری: 03 اسفند 1400
  • تاریخ پذیرش: 28 اسفند 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار