تأثیر ‌نظریۀ «روح قرآن» در ‌اعتبارسنجی احادیث توحیدی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد جامعة المصطفی العالمیة

2 دانشیار جامعه المصطفی

3 دانشجوی دکتری رشته تفسیر تطبیقی جامعه المصطفی مجتمع قرآن و حدیث

چکیده

مقالۀ پیشِ‌‌ رو با هدف بررسی چگونگی اثر نظریۀ «روح قرآن» بر ارزیابی روایات توحیدی سامان یافته است. برای دستیابی به آن، ابتدا لزوم اعتبارسنجی محتوایی روایات تبیین گشته و پس از تبیین ‌نظریۀ «روح قرآن» و ضرورت افزودن این سنجه، به دیگر معیارهای اعتبارسنجی، نمونه‌‌هایی از روایات توحیدی، به معیار «روح قرآن» عرضه شده و اعتبار آنها محک‌‌سنجی گردید. این پژوهش که به روش تحلیلی ـ تطبیقی و گردآوری داده‌‌های آن به‌صورت کتابخانه‌ای بوده، ادعا دارد که از مهم‌‌ترین روش‌‌های بهره‌‌گیری از معارف توحیدی قرآن و ایفای نقشِ محوری آن نسبت به دیگر معارف، سنجۀ راهبردهای قرآن است. نتیجه این پژوهش، اعتبارسنجی و پالایش احادیث توحیدی ناهمگون با سنجۀ «روح قرآن» و مرزبندی با دیدگاهی است که با جمود بر ظهور بدوی واژگان، میان الفاظ و «روح قرآن» جدایی افکنده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of the “Spirit of the Quran” Theory on the Validating Monotheistic Hadiths

نویسندگان [English]

  • mohamadali rezaee 1
  • mahdi rostam nezhad 2
  • javad kolahdooz 3
1 Al-Mustafa International University Stadium
2 Associate Professor of Al-Mustafa Society
3 PhD student in Comparative Interpretation, Al-Mustafa Society, Quran and Hadith Complex
چکیده [English]

The current article is organized to examine how the theory of the “Spirit of the Quran” affects the evaluation of monotheistic narrations. To achieve this purpose, first, the necessity of validating the content of narrations is explained, and after explaining the theory of “Spirit of the Quran” and the necessity of adding this criterion to other validation criteria, examples of monotheistic narrations are presented to the “Spirit of the Quran” criterion and its validity were benchmarked. This research, with the analytical-comparative method and its data collection in a library method, claims that one of the most important methods of using the monotheistic teachings of the Quran and playing its central role compared to other teachings is the measurement of the strategies of the Quran. The result of this research is the validation and refinement of heterogeneous monotheistic hadiths with the criterion of the “Spirit of the Quran” and the demarcation with the view that, stagnation on the primitive emergence of words, separates words and the “Spirit of the Quran.”

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theory of the Spirit of the Quran
  • Monotheistic Hadiths
  • Validation of Monotheistic Hadiths
  • Content Criticism of Hadiths
  1.  

    1. قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، انتشارات المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388.
    2. ابن‌بابویه (صدوق) محمد بن على، عیون أخبار الرضاg، ‌تهران: نشر جهان، 1378ق.
    3. ابن‌بابویه (صدوق) محمد بن على، الأمالی، ‌تهران: کتابچى، 1376ش.
    4. ابن‌بابویه (صدوق) محمد بن على، التوحید، ‌قم: انتشارات اسلامی، 1398ق.
    5. ابن‌تیمیه حرانی، احمد بن عبدالحلیم، منهاج السنة النبویة، بی‌‌جا، جامعة الإمام محمد بن سعود، 1406ق.
    6. ابن‌تیمیه حرانی، احمد بن عبدالحلیم، الفتاوى الکبرى لابن‌تیمیة، ‌بیروت: دارالکتب العلمیة، 1408ق.
    7. ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، فتح الباری، ‌بیروت: دارالمعرفة، 1379ق.
    8. ابن‌حزم‌‌اندلسی، علی بن احمد، الإحکام فی اصول الاحکام، ‌بیروت: دارالآفاق الجدیدة، بی‌‌تا.
    9. ابن‌حنبل، 1416: ‌بیروت: ‏ مؤسسة الرسالة، 1416ق.
    10. ابن‌خزیمة، محمد بن اسحاق، کتاب التوحید، ریاض: مکتبة الرشید، 1994م.
    11. ابن‌‌‌قیم جوزیه، محمد بن ابی بکر، مختصر الصواعق المرسلة، ‌بیروت: دارالفکر. ‏1418ق.
    12. ابن‌‌‌کثیر، اسماعیل بن عمر، الباعث الحثیث، ‌بیروت: دارالکتب العلمیة، بی‌‌تا.
    13. ابن‌‌‌کثیر، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم،‏ ‌بیروت: ‏ دارالکتب، منشورات محمدعلی بیضون،‏‌ 1419ق.
    14. ابن‌‌‌ماجه‏، محمد بن یزید، سنن الحافظ، ‌بیروت: ‏ دارالجیل، 1418ق.
    15. ابومحمد کاتب دینورى، الاختلاف فی اللفظ، ‌بیروت: ‏ دارالکتب العلمیة، 1405ق.‏
    16. ابویعلى، محمد بن الحسین، إبطال التأویلات، کویت: دار إیلاف الدولیة، بی‌‌تا.
    17. احمدی، مهدی، مدلول و گستره قرآن در عرض حدیث بر قرآن، علوم حدیث، ش39، 1385ش.
    18. آلوسى، 1415: ‏، ‌بیروت: ‏ دارالکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون، 1415ق.
    19. بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری‏، بی‌جا، لجنة إحیاء کتب السنة، 1410ق.
    20. بستانی، قاسم، معیارهای شناخت احادیث ساختگی، اهواز: رَسش، 1386ش.
    21. بستانی، قاسم، تقدم تجویزی نقد سند یا متن، مطالعات فهم حدیث، سال دوم، ش4. 1395ش.
    22. بیهقی، احمد بن الحسین، الأسماء و الصفات، جده: مکتبة السوادی، 1413ق.
    23. ترمذى، محمد بن عیسى، الجامع الصحیح (سنن الترمذی)، قاهره: دارالحدیث، 1419ق.
    24. حلى (علامه) حسن بن یوسف، ‏کشف المراد، ‌قم: ‏ مؤسسة النشر الإسلامی، 1413ق.
    25. خدامیان آرانی، علی‌‌اکبر، نقد متنی و محتوایی احادیث، حدیث حوزه، ش10. 1394ش.
    26. خزاز رازى، على بن محمد، کفایة الأثر، ‌قم: بیدار، 1401ق.
    27. دارمى،‏ أبوسعید، الرد على الجهمیة، کویت‏: دار ابن‌الأثیر، 1416ق.
    28. دارمى، عبدالله بن عبدالرحمن، مسند الدار‌‌می‌(سنن الدارمی)، ریاض: دارالمغنی، 1421ق.
    29. رازى، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب) ‌بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1420ق.
    30. رشیدرضا، محمد، تفسیر المنار، ‌بیروت: دارالمعرفة، 1414ق.
    31. زمخشرى، محمود بن عمر، الکشاف‏، ‌بیروت: دارالکتاب العربی‏، 1407ق.
    32. سبحانی تبریزی، جعفر، البدعة، ‌قم: مؤسسه الإمام الصادقg، 1416ق.
    33. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر، تدریب الراوی، بی‌‌جا، دار طیبة، بی‌‌تا.
    34. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر، حاشیة السندی، حلب: مکتب المطبوعات الإسلامیة، 1406ق.
    35. شنقیطى، محمدامین، ‏اضواء البیان،‏ ‌بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون‏، 1427ق.
    36. صدر، سید محمدباقر، بحوث فی علم الأصول، ‌قم: موسسه دائره المعارف فقه اسلامی‏، 1417ق.
    37. صدر، سید محمدباقر، ‏مباحث الأصول،‏ ‌قم: ‏ مرکز النشر- مکتب الإعلام الإسلامى. ‏‏1408ق.
    38. طباطبایى، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ‌بیروت: مؤسسة الأعلمی ‌للمطبوعات، 1390ق.
    39. طبرانى، سلیمان بن احمد، تفسیر القرآن العظیم، اردن: دارالکتاب الثقافی، 2008م.‏
    40. طبرى،‏ محمد بن جریر، جامع البیان، ‌بیروت: دارالمعرفة، 1412ق.
    41. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن‏‏، ‌بیروت: ‏دار إحیاء التراث العربی، بی‌‌تا.
    42. طیالسی، 1419، بی‌جا، دار هجر، 1419ق.
    43. عبدالرزاق، 1403، ‌بیروت: المکتب الإسلامی، 1403ق.
    44. عیاشى، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی‏، ‌تهران: المطبعة العلمیة، 1380ق.
    45. قسطلانی، احمد بن محمد، ارشاد الساری، مصر: المطبعة الکبرى الأمیریة، 1323ق.
    46. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی(ط- دارالحدیث)، ‌قم: دارالحدیث، 1429ق. ‏
    47. مالک بن انس، مالک بن انس، 1425: ، ابوظبى‏: مؤسسه زاید بن سلطان آل نهیان. ‏1425ق.
    48. مسعودی، عبدالهادی، وضع و نقد حدیث، ‌تهران: سمت، دانشگاه قرآن و حدیث، 1396ش.
    49. مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، قاهره: ‏دارالحدیث، 1412ق.
    50. مطر الهاشمی، سید علی حسن، اثبات صدور الحدیث، ‌قم: ناظرین، 1430ق.
    51. مهریزى، مهدى، حدیث پژوهى، ‌قم: موسسه علمى فرهنگى دارالحدیث، سازمان چاپ و نشر، 1390ش.
    52. نجمی، 1394: ‌قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1394ش.
    53. نصیری، علی، بررسی روایات عرضه، حدیث حوزه، ش2، 1390ش.
    54. هروی، عبدالله بن محمد، الأربعین، مدینه منوره: بی‌‌نا، 1404ق.