تحلیل آسیب‌شناختی حدیث «عشره مبشره»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه مطالعات تطبیقی قرآن، جامعة المصطفی العالمیه، قم، ایران

چکیده

حدیث «عشره مبشره» تنها در مصادر روایی اهل‌سنّت مطرح شده است. سنیان به این حدیث به‌عنوان برهانی روشن و متین جهت اثبات حقانیت عشره مبشره و عاری‌بودن آنان از هرگونه لغزش استناد می‌کنند. بنابراین، پژوهش در این زمینه به‌منظور کشف حقیقت، از اهمیت فراوانی برخوردار است. نگارنده در پژوهش پیشِ ‌‌رو با روش توصیفی و تحلیلی به نقد و بررسی سندی و محتوایی حدیث پرداخته و در پنج محور اساسی بحث کرده است که عبارت‌اند از: اثبات مضطرب‌بودن این حدیث، نزاع و درگیری در میان برخی از عشره مبشره، شهرت متأخر حدیث، فقدان شاخصه‌های بهشتی‌بودن در اکثریت آنان و تبیین سوء‌سابقه و عملکرد ناروای آنان و بر اساس مباحث عنوان شده، ضعف و مخدوش‌بودن سند حدیث، اضطراب متن آن و سرانجام، جعلی‌‌‌بودن حدیث یادشده اثبات گردیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Pathological Analysis of the Hadith of “The Ten Promised Paradise” [Asharah al-Mubashsharah]

نویسنده [English]

  • Muhammad Javad Eskandarlo
Associate Professor, Comparative Studies of Quran Faculty, Al-Mustafa International University,Qom,Iran
چکیده [English]

The Hadith of “The Ten Promised Paradise” [Asharah al-Mubashsharah] has been mentioned only in the sources of Sunni narrations. The Sunnis cite this hadith as a clear and solid argument to prove the legitimacy of “the Ten Promised Paradise” [Asharah al-Mubashsharah] and their being free from any mistake. Therefore, research in this field is very important to discover the truth. In the present research, the author has critiqued the documental chain and the content of the hadith with the descriptive and analytical method and has discussed it in five main axes: proving the deficiency of the hadith on behalf of documentation and content [mudhtarib], quarrels and conflicts among some of “the Ten Promised Paradise” [Asharah al-Mubashsharah], the celebrity of this hadith among the later narrators, the lack of characteristics of being paradise (in nine of them) and the explanation of their misconduct and improper performance, and based on the above-mentioned issues, the weakness and distortion of the hadith document, the anxiety of its text, and finally, the falsity of the said hadith have been proven.

کلیدواژه‌ها [English]

  • “The Ten Promised Paradise” [Asharah al-Mubashsharah]
  • Documental Analysis
  • Content Analysis
  • Performance Dosser of “The Ten Promised Paradise” [Asharah al-Mubashsharah]
  • Forged Hadith
  1. 1. آلوسی، سیدمحمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۵ق.

    2. ابن‌ابی‌الحدید، عزالدین ابوحامد، شرح ‌نهج‌البلاغه، قم: کتابخانه ‌‌‌آیت‌الله مرعشی، ۱۳۳۷ش.

    1. 3.  ابن‌اعثم کوفی، احمد، الفتوح، بیروت: دارالندوه الجدیده، بی‌تا.

    4. ابن‌حبان، الثقات، محمد، بیروت: دارالفکر ۱۹۷۵م.

    1. 5.  ابن‌اثیر، عزالدین، الکامل فی التاریخ، بیروت: دارالکتب العلمیة، ۱۳۹۳ق.
    2. 6.  ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، التهذیب، بیروت: دارالفکر، ۱۴۰۴ق.

    7. همو، شرح نخبه الفکر فی مصطلحه اهل الاثر، القاهره، بی‌نا، ۱۳۵۲ق.

    8. ابن‌حنبل، احمد، مسند، قاهره، بی‌نا، 1307ق.

    9. ابن‌ماجد، محمد بن یزید القزوینی، تحقیق: محمد فواد عبدالباقی، ایسا الحلبی، بی‌تا.

    10. ابن‌حجاج نیشابوری، مسلم، صحیح مسلم، بیروت: دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.

    11. ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، منشورات بیضون، بیروت: دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۹ق.

    12. ابن‌قطیبه، ابی محمد عبدالله بن مسلم، الامامه و السیاسه، قاهره: موسسه الحلبی، ۱۹۶۷م.

    13. ابن‌هشام، عبدالملک، السیرة النبویه، المکتبه العصریه، بیروت: ۱۹۹۹م.

    14. ابی داوود، سلیمان، سنن تحقیق: محمد محی الدین عبدالحمید، دارالاحیاء السنن و النبویه، بی‌تا.

    15. ابونعیم، الاصبهانی، احمدبن عبدالله، معرفة الصحابه، الریاض: دارالوطن، ۱۴۱۹ ق.

    1. 16.  البغوی، حسین بن مسعود، تفسیر معالم التنزیل، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.

    17. بیهقی، احمد بن حسین بن علی بن موسی، السنن الکبری، حیدرآباد، بی‌نا، ۱۳۴۴ق.

    18. بداوی، قرآنی طلب، جزیل المنه، فی سیرة المبشرین بالجنة، قاهره: مکتبه و مطبعه محمدعلی سهیل، ۱۹۷۴م.

    19. بخاری، ابن‌اسماعیل، الصحیح، بیروت: دار ابن‌کثیر، ۱۹۸۷م.

    20. بلاذری، احمدبن یحیی، دارالفکر، بیروت: انساب الاشراف، ۱۹۹۶م.

    21. ترمذی، عیسی بن محمد، سنن، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۲۰۰۰م.

    22. حلبی، احمدبن برهان الدین، السیرة الحلبیة، بیروت: دار احیاء التراث العربی، بی‌‌تا.

    1. 23.  ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، بیروت: دارالفکر، ۱۹۹۹م.

    24. سیوطی، جلال الدین، الخصائص، بیروت: دارالکتب العلمیة، ۱۹۸۵م.

    25. سیوطی، جلال الدین، التدریب (تدریب الراوی شرح تقریب النواوی)، مصر، بی‌نا، ۱۳۰۷ق.

    26. شهرستانی، ابوالفتح، الملل و النحل، بیروت: دارالمعرفة، ۱۴۰۴ق.

    27. صفدی، صلاح، الوافی بالوفیات، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۳۸۱ق.

    28. طبرانی، سلیمان، المعجم الاوسط، قاهره: دارالحرمین، ۱۴۱۵ق.

    29. طبری، محب الدین، الریاض النظره فی مناقب العشره، قاهره: المکتبة الاسلامیة، ۱۹۵۳م.

    30. عظیم اف، رامیل، بررسی حدیث عشره مبشره از منظر فریقین، پایان نامه کارشناسی ارشد، قم: جامعه المصطفی العالمیه،۱۳۹۰ش.

    31. عبده، محمد، شرح ‌نهج‌البلاغه، قاهره: مطبعة الاستقامة، بی‌تا.

    32. فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.

    33. قرطبی، محمد بن احمد، تفسیر الجامع الاحکام، تهران: انتشارات ناصر خسرو، ۱۳۶۴ش.

    34. متقی هندی، علی، کنزالعمال،، بیروت: موسسة الرسالة، ۱۹۸۹م.

    35. نسائی، احمد، السنن الکبری، بیروت: دارالکتب العلمیة، بی‌تا.

    36. نیسابوری، حاکم، المستدرک علی الصحیحین، بیروت: دارالکتب العلمیة، ۱۳۴۴ق.

    1. 37.  همو، معرفت علوم الحدیث، القاهره: نشر الدکتور معظم حسین، ۱۹۳۷م.

    یعقوبی، احمد، تاریخ، قم: المکتبة الحیدریة، ۱۴۲۵ق

دوره 8، شماره 14
پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی، سال هشتم، شماره 14،بهار و تابستان 1400 ش، ص 9-401
شهریور 1400
صفحه 253-272
  • تاریخ دریافت: 18 آبان 1399
  • تاریخ بازنگری: 29 شهریور 1400
  • تاریخ پذیرش: 13 اسفند 1399