بررسی انتقادی منابع کتاب (جعفریات/ اشعثیات)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 ghandehari@gmail.com .دکترای علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تهران (نویسنده مسئول):

2 -.aliadelnajm@gmail.com : .دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تهران

چکیده

چکیده
کتاب «جعفریات» که به آن «اشعثیات» نیز گفته شده، ابتدای قرن چهارم توسط ابن‌اشعث در مصر نشر پیدا کرده است. این کتاب، بیش از 1600 حدیث را شامل می‌شود که عموم اسانید آن‌ها از طریق امام کاظم × از امام صادق × به‌نقل از پدرانشان روایت شده است. انتساب یکسان و یکدست این حجم زیاد از احادیث با مشکلات متعددی روبه‌روست که در این مقاله به بخشی از آن پرداخته می‌شود. اشکالات وارده بر کتاب «جعفریات»، این پرسش را ایجاد کرده که مؤلف آن از چه منابعی استفاده کرده است؟ در این مقاله با بررسی شواهد مختلف و نمونه‌گیری و مشابه‌یابی روایات، نشان داده شده که مؤلف در تدوین کتاب، از منابعی مانند: کتاب اسماعیل بن ابی‌زیاد سکونی و از میراث راویان عامی مدینه بهره برده است. با دقت در نحوه اسناددهی هر حدیث، می‌توان موارد برگفته از سکونی را با احتمال بالا تشخیص داد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Critical review of the sources of the book "Jafariyat / Ash'athiyat"

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ghandehari 1
  • Ali Adelzadeh 2
1 1 PhD of Quranic and Hadith Sciences, University of Tehran (Responsible Author):
2 M. A. student of Quran and Hadith, University of Tehran
چکیده [English]

Abstract
The book of Ja'fariyat, also known as Ash'athiyat, was popularized in Egypt by Ibn Ash'ath at the beginning of the fourth century. This book contains more than 1600 hadiths, most of which have been narrated through Imam Kadhim (AS) from Imam Sadegh (AS) quoting their fathers. The uniform attribution of this large volume of hadiths faces several problems, some of which are discussed in this article. The troubles in Jafaryat's book have risen the question of what sources did the author use? In this article, by examining various evidences and sampling and similarity of narrations, it has been shown that in compiling the book, the author has used sources such as: the book of Ismail Ibn Abiziad Sakuni and the heritage of the general narrators of Medina. By carefully documenting each hadith, it is possible to identify cases of Sakuni with high probability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Hadith
  • Ja'fariyat
  • Muhammad Ibn Muhammad Ibn Ash'ath
  • Ismail Ibn Abi Ziad Sukuni
  • Distorted Isnads
  • Sunni Hadiths

مراجع

  1. منابع

    1. قرآن کریم
    2. آجری بغدادی، محمد بن الحسین، ذمّ اللواط، محقق: السید ابراهیم، مجدی، القاهرة: مکتبة القرآن، بی‌تا.
    3. ابن‌ابی‌شیبة، عبدالله بن محمد، المصنف، محقق: الجمعة، حمد بن عبدالله و اللحیدان، محمد بن ابراهیم، ریاض: دار الرشد، 1425ق.
    4. ابن‌ابی‌عاصم، احمد بن عمرو، الآحاد والمثانی، محقق: الجوابرة، باسم فیصل أحمد، دار الرایة – الریاض، 1411ق.
    5. ابن‌اثیر، مبارک بن محمد جزری، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، محقق: طناحی، محمود محمد، قم‏: موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان‏، 1367ش.
    6. ابن‌اعرابی، احمد بن محمد البصری، معجم ابن الاعرابی، محقق: الحسینی، عبدالمحسن بن ابراهیم، المملکة العربیة السعودیة، دار ابن‌الجوزی، 1418ق.
    7. ابن‌بابویه، محمد بن علی‏، الأمالی، تهران: کتابچی، 1376ش.
    8. ابن‌بابویه، محمد بن علی‏، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال‏، قم: دارالشریف الرضی للنشر، 1406ق.
    9. ابن‌بابویه، محمد بن علی‏، الخصال، محقق: غفاری، علی اکبر، قم: جامعه مدرسین‏، 1362ش.
    10. ابن‌بابویه، محمد بن علی، علل الشرائع‏، قم‏: کتاب فروشی داوری‏، 1385ش.
    11. ابن‌بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه‏، محقق: غفاری، علی اکبر، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، 1413ق.
    12. ابن‌جعد، علی بن الجَعْد بن عبید الجَوْهَری البغدادی، مسند ابن‌الجعد، تحقیق: عامر أحمد حیدر، بیروت: مؤسسة نادر، 1410ق.
    13. ابن‌حبان، ابو‌حاتم محمد التمیمی الدارمی، صحیح ابن‌حبان بترتیب ابن‌بلبان، محقق: شعیب الأرنؤوط، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1414ق.
    14. ابن‌حزم، علی بن أحمد الأندلسی، المحلی بالآثار، بیروت: دارالفکر، بی‌تا.
    15. ابن‌حمید، ابوحمید عبدالحمید بن حمید بن نصر الکسّی، المنتخب من مسند عبد بن حمید، تحقیق: العدوی، مصطفی، بی‌جا، دار بلنسیة للنشر والتوزیع، 1423ق.
    16. ابن‌حیون، نعمان بن محمد مغربی‏، دعائم الإسلام‏، محقق: فیضی، آصف‏، قم‏: مؤسسة آل‌البیت ^‏، 1385ق.
    17. ابن‌سعد، محمد بن سعد الزهری، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1417ق.
    18. ابن‌طاووس، علی بن موسی‏، الطرائف فی معرفة مذاهب الطوائف‏، محقق: عاشور، علی‏، قم‏: خیام، 1400ق.
    19. ابن‌طاووس، علی بن موسی، مال الأسبوع بکمال العمل المشروع، قم: دارالرضی، 1330ق.
    20. ابن‌عبدالبرّ، ابو‌عمر یوسف بن عبدالله، الاستذکار، محقق: عطا، سالم محمد و معوض، محمد علی، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1421ق.
    21. ابن‌عراق، علی بن محمد الکنانی، تنزیه الشریعة المرفوعة عن الأخبار الشنیعة الموضوعة، محقق: عبدالوهاب عبداللطیف و الغماری، عبدالله محمد الصدیق، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1399ق.
    22. ابن‌عساکر، علی بن حسن الدمشقی، تاریخ مدینة دمشق، محقق: العمروی، عمر بن غرامة، بیروت: دارالفکر، 1415ق.
    23. ابن‌فارس، احمد، معجم مقاییس اللغة، محقق: هارون، عبدالسلام محمد، مکتب الاعلام الاسلامی‏، قم‏: 1404ق.‏
    24. ابن‌قیسرانی، ابو‌الفضل محمد بن طاهر المقدسی، ذخیرة الحفاظ، محقق: الفریوائی، عبدالرحمن، الریاض، دارالسلف، 1416ق.
    25. ابن‌ماجة، محمد بن یزید القزوینی، سنن ابن ماجه، تحقیق: الأرنؤوط، شعیب، دار الرسالة العالمیة، 1430ق.
    26. ابن‌معد، فخار الموسوی، إیمان ابی‌طالب المعروف بالحجة علی الذاهب إلی کفر ابی‌طالب، محقق: بحرالعلوم، محمد، دار سید الشهداء للنشر، قم، چاپ اول‏، 1410ق.
    27. ابن‌ملقن، ابو‌حفص عمر بن علی، التوضیح لشرح الجامع الصحیح، محقق: دارالفلاح للبحث العلمی وتحقیق التراث، دمشق: دارالنوادر، 1429ق.
    28. ابو داود، سلیمان بن الأشعث السجستانی، السنن، محقق الأرنؤوط، شعَیب، دار الرسالة العالمیة، 1430ق.
    29. ابوداود، سلیمان بن الاشعث السجستانی، المراسیل، محقق: شعیب الارناؤوط، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1408ق.
    30. أبو عوانة، یعقوب بن إسحاق، مستخرج ابی‌عوانة، محقق: الدمشقی، أیمن بن عارف الدمشقی، بیروت: دارالمعرفة 1419ق.
    31. أبولحیة، نورالدین، احکام الطلاق والفسخ وآثارهما برؤیة مقاصدیة، بی‌جا، دارالأنوار للنشر والتوزیع، 1436ق.
    32. ابومطیع المصری، محمد بن عبد الواحد، الأوّل من امالی ابی‌مطیع المصری (مخطوطة بالمکتبة الظاهریة)، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
    33. ابونعیم، احمد بن عبدالله الاصبهانی، حلیة الأولیاء وطبقات الأصفیاء، مصر: مکتبة السعادة، 1394ق.
    34. أبونعیم، أحمد بن عبدالله الأصبهانی، معرفة الصحابة، تحقیق: العزازی، عادل بن یوسف، الریاض: دارالوطن للنشر، 1419ق.
    35. احمد بن حنبل، ابو‌عبدالله الشیبانی، العلل ومعرفة الرجال، محقق: وصی الله بن محمد عباس، الریاض: دارالخانی، 1422ق.
    36. احمد بن حنبل، ابو‌عبدالله الشیبانی، المسند، محقق: الأرنؤوط، شعیب و مرشد، عادل، بی‌جا، مؤسسة الرسالة، 1421ق.
    37. بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة، محقق: ایراونی، محمدتقی، قم: مؤسسة النشر الإسلامی، بی‌تا.
    38. بخاری، محمد بن اسماعیل، الأدب المفرد، محقق: عبد الباقی، محمد فؤاد، – بیروت: دارالبشائر الإسلامیة، 1409ق.
    39. بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله | وسننه وأیامه، محقق: الناصر، محمد زهیر بن ناصر، بی‌جا، دار طوق النجاة، 1422ق.
    40. برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن‏، محقق: محدث، لال الدین‏، قم‏: دارالکتب الإسلامیة، 1371ق.
    41. بغدادی، خطیب احمد بن علی بن ثابت، محقق: المعروف، بشار عوّاد، بی‌جا، دارالمفرب الإسلامی، 1422ق.
    42. بزار، ابو‌بکر أحمد بن عمرو، مسند البزار المنشور باسم البحر الزخار، محقق: محفوظ الرحمن زین الله، المدینة المنورة : مکتبة العلوم والحکم، 2009م.
    43. بلاذری، احمد بن یحیی، مل من أنساب الأشراف، تحقیق: زکار، سهیل و الزرکلی، ریاض، دار الفکر، بیروت، 1417ق.
    44. بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، بیروت: دار و مکتبة الهلال، 1988م.
    45. بوصیری، احمد بن ابی‌بکر، اتحاف الخیرة المهرة بزوائد المسانید العشرة، محقق: دار المشکاة للبحث العلمی، بی‌جا، دارالوطن للنشر، 1420ق.
    46. بیهقی، احمد بن الحسین بن علی، دلائل النبوة ومعرفة أحوال صاحب الشریعة، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1405ق.
    47. بیهقی، أحمد بن الحسین بن علی، السنن الصغیر، محقق: قلعجی، عبدالمعطی أمین، پاکستان: امعة الدراسات الإسلامیة، 1410ق.
    48. بیهقی، احمد بن الحسین بن علی، السنن الکبری، عطا، محمد عبدالقادر، بیروت: دار‌الکتب العلمیة، 1424ق.
    49. ترمذی، محمد بن عیسی، سنن الترمذی، تحقیق: شاکر، أحمد محمد و عبدالباقی، محمد فؤاد، –مصر: شرکة مکتبة ومطبعة مصطفی البابی الحلبی 1395ق.
    50. التوبلی البحرانی، سید هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن‏، محقق: قسم الدراسات الإسلامیة، قم: مؤسسة البعثة، مؤسسه بعثه‏، 1374ق.
    51. جرجانی، ابو‌احمد بن عدی، الکامل فی ضعفاء الرجال، محقق: عبد الموجود، عادل احمد و معوض، علی محمد، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1418ق.
    52. جصاص، احمد بن علی الرازی، احکام القرآن، دارالکتب العلمیة، بیروت، 1415ق.
    53. حارث بن محمد التمیمی، بغیة الباحث عن زوائد مسند الحارث، المنتقی: علی بن ابی‌بکر الهیثمی، المحقق: حسین أحمد صالح الباکری، المدینة المنورة: مرکز خدمة السنة والسیرة النبویة، ١٤١٣ق.
    54. حرّ عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، قم: مؤسسة آل‌البیت ^‏، 1409ق.
    55. حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب‌، بی‌جا، مجمع البحوث الإسلامیة‌، 1412ق.
    56. حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، نهج الحقّ و کشف الصدق، بیروت: دارالکتاب اللبنانی‏، 1982م.
    57. حمیدی، عبدالله بن الزبیر، المسند، محقق: الدارانی، حسن سلیم، دمشق: دار السقاء، 1996م.
    58. خزاعی مروزی، نعیم بن حماد، الفتن، محقق: الزهیری، سمیر امین، مکتبة التوحید، القاهرة: 1412ق.
    59. خلعی، ابو‌الحسن علی بن الحسن، الفوائد المنتقاة الحسان الصحاح و الغرائب المشهور بالخلعیات روایة ابی‌محمد عبدالله بن رفاعة بن غدیر السعدی، تخریج أحمد بن الحسن بن الحسین الشیرازی، تصحیح: أحمد الخضری، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
    60. دارقطنی، علی بن عمر، السنن، بیروت: دارالفکر، 1418ق.
    61. دارمی، عبدالله بن عبدالرحمن، المسند الدارمی المعروف بسنن الدارمی، محقق: الدارانی، حسین سلیم، المللکة العربیة السعودیة: دارالمغنی، 1412ق.
    62. الدانی، عثمان بن سعید، السنن الواردة فی الفتن وغوائلها والساعة وأشراطها، المحقق: رضاء‌الله بن محمد إدریس المبارکفوری، الریاض: دار العاصمة، 1416ق.
    63. درایتی، مصطفی، فهرستگان نسخه‌های خطی ایران (فنخا)، تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، 1390ش.
    64. ذهبی، شمس‌الدین محمد بن احمد، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، تحقیق: البجاوی، علی محمد، بیروت: دارالمعرفة للطباعة والنشر، 1382ق.
    65. ربیع بن حبیب، دارالثقافة الدینیة، مصر، بی‌تا.
    66. راوندی کاشانی، فضل الله بن علی، النوادر، محقق: صادقی اردستانی، احمد، قم: دارالکتاب، بی‌تا.
    67. رحمتی، محمدکاظم، مقدمه الإیضاح از قاضی نعمان، میراث حدیث شیعه، دفتر دهم، 1382ش.
    68. زمخشری، محمود بن عمر، اساس البلاغة، بیروت‏: دار صادر، 1979م.
    69. زمخشری، محمود بن عمر، الفائق فی غریب الحدیث‏، محقق: شمس الدین، ابراهیم‏، بیروت‏: دارالکتب العلمیة، 1417ق.
    70. ژیان، فاطمه، ارزیابی بی‌اعتباری اشعثیات، پژوهشنامه امامیه، شماره 6، 1396ش.
    71. سجستانی، ابو‌بکر بن ابی‌داود، مسند عائشة، محقق: حسین، عبدالغفور عبدالحق، کویت: مکتبة الاقصی، 1405ق.
    72. سرخسی، شمس الأئمة محمد بن أحمد، المبسوط، بیروت: دارالمعرفة –1414ق.
    73. السری بن یحیی، الشیبانی المحلمی، أحادیث السری بن یحیی (مخطوط نُشر فی برنامج جوامع الکلم المجانی التابع لموقع الشبکة الإسلامیة)، 2004م.
    74. سعید بن منصور، ابو‌عثمان الخراسانی، السنن، محقق: الاعظمی، حبیب الرحمن، هند: الدارالسلفیة، 1403ق.
    75. سلفی، ابوطاهر احمد بن محمد، محقق: معالی، یحیی معالی و الحسن، عباس صخر، الریاض: مکتبة اضواء السلف، 1425ق.
    76. سلیم بن قیس هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی‏، محقق: انصاری زنجانی خوئینی، محمد، قم‏: الهادی‏، 1405ق.
    77. سمرقندی، ابو‌اللیث نصر بن محمد، تنبیه الغافلین بأحادیث سید الأنبیاء والمرسلین، محقق: بدیوی، یوسف علی، بیروت: دار ابن‌کثیر، 1421ق.
    78. شافعی، محمد بن ادریس، الأم، بیروت: دارالمعرفة، 1410ق.
    79. شبیری زنجانی، موسی، کتاب نکاح، گردآورنده: یزدی، محمد کاظم بن عبد العزیز، قم: مؤسسه پژوهشی رای پرداز، بی‌تا.
    80. شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1410ق.
    81. شوکانی، محمد بن علی، الفوائد المجموعة فی الأحادیث الموضوعة، محقق: المعلمی الیمانی، عبدالرحمن بن یحیی، بیروت: دارالکتب العلمیة، بی‌تا.
    82. شیبان بن فروخ، الجزء السادس من حدیث شیبان بن فروخ و غیره (مخطوطة بالمکتبة الظاهریة)، محقق: قسم المخطوطات بشرکة افق للبرمجیات، شرکة افق للبرمجیات، بی‌تا.
    83. صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات فی فضائل آل محمّد |، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، 1404ق.
    84. الصنعانی، عبدالرزاق بن همام، مصنف عبدالرزاق، بیروت: المکتب الإسلامی، 1403ق.
    85. طبرانی، سلیمان بن احمد، الأوائل، محقق: محمد شکور بن محمود الحاجی أمریر، بیروت: مؤسسة الرسالة، دار الفرقان، 1403ق.
    86. طبرانی، سلیمان بن أحمد، مسند الشامیین، محقق: السلفی، حمدی بن عبدالمجید، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1405ق.
    87. طبرانی، سلیمان بن أحمد، المعجم الکبیر، محقق: السلفی، حمدی بن عبد المجید، القاهرة: مکتبة ابن‌تیمیة، 1415ق.
    88. طبرانی، سلیمان بن أحمد، المعجم الأوسط، تحقیق: طارق بن عوض الله، القاهرة: دارالحرمین، بی‌تا.
    89. طبرانی، سلیمان بن أحمد، المعجم الصغیر، بیروت: المکتب الإسلامی؛ عمَّان، دار عمار، 1405ق.
    90. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک‏، بیروت‏: دارالتراث‏، 1387ق.
    91. طبری آملی، محمد بن جریر بن رستم، المسترشد فی الإمامة، قم: کوشانپور، 1415ق.
    92. طوسی، محمد بن حسن، الاستبصار، تحقیق: خرسان، حسن، تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1390ق.
    93. طوسی، محمد بن حسن، التهذیب الأحکام، تهران: دارالکتب الإسلامیة، 1365ش.
    94. طوسی، محمد بن حسن، الخلاف، مؤسسة النشر الإسلامی، بی‌تا.
    95. طوسی، محمد بن حسن، رجال، قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، 1415ق.
    96. طوسی، محمد بن حسن، فهرست کتب الشیعة و اصولهم واسماء المصنفین و اصحاب الاصول، محقق: طباطبائی، عبد العزیز، قم: مکتبة المحقق الطباطبائی، 1420ق.‏
    97. الطیالسی، أبوداود سلیمان بن داود، مسند أبی‌داود الطیالسی، مصر: هجر للطباعة و النشر والتوزیع، 1420ق.
    98. عدنی، محمد بن یحیی، الایمان، محقق: الجابری الحربی، حمد بن حمدی، الکویت: الدارالسلفیة، 1407ق.
    99. عفان بن مسلم الصفار، احادیث عفان بن مسلم، تحقیق: حمزة احمد الزین، القاهرة: دارالحدیث، 2004م.
    100. فتنی، محمد طاهر بن علی الصدیقی الهندی، تذکرة الموضوعات، المنیریة: إدارة الطباعة 1343ق.
    101. قاسم بن سلام، ابو‌عبید الهروی، غریب الحدیث، محقق: عبدالمعید خان، محمد، حیدرآباد دکن: مطبعة دائرة المعارف العثمانیة، 1384ق.
    102. قاسم بن سلام، ابو‌عبید الهروی، فضائل القرآن، محقق: العطیة، مروان و خرابة، محس و تقی‌الدین، وفاء، دمشق: دار ابن کثیر، 1415ق.
    103. قاسم بن سلام، ابو‌عبید الهروی، الناسخ و المنسوخ، محقق: المدیفر، محمد بن صالح، الریاض: مکتبة الرشد، 1418ق.
    104. قندهاری، محمد، بازشناسی هویت تاریخی سلیم بن قیس هلالی، پایان نامه دکترای قرآن وحدیث، تهران: دانشگاه تهران، 1398ش.
    105. قندهاری، محمد و عادل‌زاده، علی، «روایات اسماعیل بن ابی‌زیاد سکونی از امام صادق ×، چالش‌ها و تبیین‌ها»، نشریه پژوهش‌های رجالی، در دست نشر.
    106. قیروانی، عبدالله بن عبد الرحمن النفزی، النَّوادر والزِّیادات علی مَا فی المدَوَّنة من غیرها من الأُمهاتِ، تحقیق: الحلو، عبدالفتاح محمد و حجی، محمد، بیروت: دارالغرب الإسلامی، 1999م.
    107. کتاب الطبیخ فی المغرب و الاندلس فی عصر الموحّدین لمؤلف مجهول، أمبروزیو أویثی میراندا، مصر: المعهد المصری (الدراسات الاسلامیة مدرید)، العدد 9و10، السنة 1380ق.
    108. کردوش، ابو‌علی الحسن بن علی بن نصر الطوسی، مختصر الأحکام (مستخرج الطوسی علی جامع الترمذی)، محقق: الأندونوسی، أنیس بن أحمد بن طاهر، المدینة المنورة: مکتبة الغرباء الأثریة، 1415ق.
    109. کلینی، الکافی، محمد بن یعقوب، تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1407ق.
    110. مالک بن انس، الموطأ، محقق: عبدالباقی، محمد فؤاد، دار احیاء التراث العربی، بیروت: 1406ق.

    111. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، دار احیاء التراث العربی، بیروت: 1403ق.

    1. مجلسی، محمدباقر، ملاذ الأخیار فی فهم التهذیب الأخبار، محقق: رجائی، مهدی‏، قم‏: کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی‏، 1406ق.
    2. مددی، سید احمد، دروس خارج فقه، جلسه 22، منتشر شده در پایگاه اینترنتی مؤلف در لینک زیر: http://www.ostadmadadi.ir/persian/lesson/9505، 1385ش.
    3. مددی، سید احمد، دروس خارج فقه، جلسه 112، منتشر شده در پایگاه اینترنتی مؤلف در لینک زیر http://www.ostadmadadi.ir/persian/lesson/9088/، 1388ش.
    4. المرتضی، سید علی بن حسین بن موسی، الانتصار فی انفرادات الامامیة، بی‌تا.
    5. مروزی، محمد بن نصر بن الحجاج، تعظیم قدر الصلاة، محقق: الفریوائی، عبدالرحمن عبدالجبار، المدینة المنورة: مکتبة الدار، 1406ق.
    6. مزّی، یوسف بن عبد الرحمن، التهذیب الکمال فی أسماء الرجال، محقق: معروف، بشار عواد، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1400ق.
    7. مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق: داغر، یوسف اسعد، قم: دارالهجرة، 1409ق.
    8. مسلم بن الحجاج، ابو‌الحسن القشیری النیسابوری، المسند الصحیح المختصر بنقل العدل عن العدل إلی رسول الله |، محقق: محمد فؤاد عبد الباقی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، بی‌تا.
    9. معمر بن راشد، ابوعمرو البصری الازدی، الجامع، محقق: الاعظمی، حبیب الرحمن، پاکستان: المجلس العلمی، 1403ق.
    10. مقدسی، ضیاء الدین محمد بن عبدالواحد، الأحادیث المختارة أو المستخرج من الأحادیث المختارة مما لم یخرجه البخاری ومسلم فی صحیحیهما، تحقیق: عبدالملک بن عبدالله بن دهیش، بیروت – لبنان: دار خضر للطباعة و النشر و التوزیع، 1420ق.
    11. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، 1365ش.
    12. نجفی، محمد حسن بن باقر، واهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، محقق: قوچانی، عبا، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1981م.
    13. نحاس، ابو‌جعفر أحمد بن محمد، الناسخ والمنسوخ، محقق: محمد عبدالسلام محمد، الکویت: مکتبة الفلاح 1408ق.
    14. نسائی، احمد بن شعیب، السنن الکبری، محقق: شلبی، حسن عبد المنعم، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1421ق.
    15. نوری، حسین بن محمد تقی‏، المستدرک الوسائل و مستنبط المسائل‏، قم: مؤسسة آل‌البیت ^ ‏، 1408ق.
    16. نیشابوری، ابو‌عبدالله الحاکم محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق: مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1411ق.
    17. واحدی، ابو‌الحسن علی بن أحمد، الوسیط فی تفسیر القرآن المجید، تحقیق: عبد الموجود، عادل أحمد، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1415ق.
    18. یحیی بن آدم، الخراج، مکتبة التراث، مصر، بی‌تا.
      1. Madelung, Wilferd, The Sources of Ismāʿīlī Law, Journal of Near Eastern Studies, Vol. 35, No.1976.
پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی (علمی پژوهشی)
دوره 7، شماره 13 - شماره پیاپی 13
پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی، سال هفتم، شماره 13،پاییز و زمستان 1399 ، ص 9-282
اسفند 1399
صفحه 201-242

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 تیر 1399
  • تاریخ بازنگری: 19 دی 1399
  • تاریخ پذیرش: 04 بهمن 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار