واکاوی کارکرد روایات تفسیری در مجمع البیان

نویسندگان

1 طلبه سطح چهار، تفسیر تطبیقی، مؤسسه آموزش عالی رفیعة المصطفی، تهران

2 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، مرکز تحقیقات علوم قرآن، حدیث و طب دانشگاه علوم پزشکی، تهران

3 دانشجوی دکتری قرآن و مستشرقان، جامعة المصطفی العالمیة، قم

چکیده

مجمع البیان یکی از مهمترین تفاسیر شیعی است که از روایات تفسیری بسیاری، بهره جسته است. از آنجا که روایات و آثار منقول معاصران نزول، بخشی از واقعیت تفسیر قرآن را به خود اختصاص داده و قرآن‌پژوهان همواره توجه ویژه‌ای به روایات مبذول داشته‌اند، نوشتار پیشِ رو در صدد است با روش تحلیلِ متن کارکردهای متنوع، روایات تفسیری را با ارائۀ برخی نمونه‌ها در فهم و تفسیر آیات قرآنی با تأکید بر دیدگاه‌، مبانی و روش تفسیری صاحب مجمع البیان تبیین و بررسی کند. کارکردهای روایات تفسیری در مجمع البیان عبارتند از: فضایل‌ قـرآن‌، اخـتلاف‌ قرائات، تشریح اسباب نزول، تبیین واژگان و لایه‌های معنایی، روایات مبیّن آیات مجمل، روایات تبیین و تصحیح اصول اعتقادی‌، بهره‌گیری از تمثیل، روایات ناظر به جری‌وتـطبیق، تبیین احکام شرعی، تعداد آیات، روایات آیات متشابه و روایات تفسیر ظاهری. البته این موارد حصر عقلی ندارد و با تحقیقات بیشتر می‌توان به کارکردهای دیگری دست یافت.

کلیدواژه‌ها


دوره 7، شماره 12
دوفصل‌نامه علمی ـ پژوهشی سال هفتم، شماره دوازدهم، بهار و تابستان 1399
شهریور 1399
صفحه 103-122
  • تاریخ دریافت: 09 فروردین 1399
  • تاریخ بازنگری: 22 فروردین 1399
  • تاریخ پذیرش: 28 فروردین 1399