تحلیل روایی ـ ادبی «شاهد» در آیه بَیّنه از منظر فریقین

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم قرآن، جامعة المصطفی‌ ا‌لعالمیة قم

2 عضو گروه حدیث جامعه المصطفی (ص) العالمیه

3 طلبه سطح 4 رشته تفسیر تطبیقی مرکز تخصصی تفسیر فاطمه الزهراء خوراسگان اصفهان

چکیده

اختلاف دیدگاه شیعه و اهل‌سنّت در آیات الهی، باعث ایجاد تعابیر متفاوتی در تفاسیر شده است؛ به‌صورتی که این تفاوت دیدگاه‌ها در آیۀ 17 سورۀ هود احتمالات فراوانی ایجاد کرده و گاه استناد به آن‌ها، دلیلی بر اثبات یا تقویت نگرشی خاص می‌شود. ازاین‌رو در برخورد با احتمالات مطرح در آیات، دقت به‌معنای مستخرج مطابق با این آراء اهمیت خاصی پیدا می‌کند؛ پس در بیان تعیین مصداق در فراز Pیتْلُوهُ شٰاهِدٌ مِنْهُO برخی مفسران شیعه حضرت علیg را و تعدادی از مفسران اهل‌سنّت ابوبکر را مصداق «شاهد» بیان کرده‌اند. همچنین گروهی دیگر از مفسران فریقین، پیامبرa یا لسان ایشان و نیز جبرئیل یا قرآن را مصداق «شاهد» ذکر کرده‌اند. این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی با تکیه‌ بر روایات تفسیری و ادله ادبی، به‌دنبال بررسی تطبیقی ادله مفسران فریقین دربارۀ آیه مزبور است تا از رهیافت آن به فهم معنای صحیح دست یابد. این تحقیق با اشاره به اینکه مرجع ضمائر متصل در «یتلوه» و «رَبِّهِ» به کلمۀ «مَن» در فراز ابتدایی آیه و ضمیر «منه» به «رَبِّهِ» برمی‌گردد، بیان می‌دارد که مقصود از «شاهد»، قرآن بوده و به صادق‌بودن ادعای پیامبرa بر رسالتش شهادت می‌دهد. اما دیگر اقوال از قوّت لازم در استدلال برخوردار نیست و قولی که می‌گوید: «مقصود از شاهد، امام علیg است»، بیانگر معنای باطنی و از باب جری‌وتطبیق می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Narrative-Literary Analysis of the "Witness" in the Verse of Bayyinah from the Perspective of Both Islamic Sects

نویسنده [English]

  • Mohsen Khoshfar 2
1
2
3
چکیده [English]

The divergence in interpretation between Shi'a and Sunni scholars regarding Quranic verses has led to varying understandings in their commentaries. This difference of perspective is particularly evident in verse 17 of Surah Hud, where multiple possibilities have been proposed. These interpretations are sometimes used to substantiate or reinforce specific theological viewpoints. Consequently, precise attention to the extracted meaning of these interpretations becomes crucial when addressing the proposed possibilities in Quranic verses.
In identifying the referent of "شَاهِدٌ مِنهُ" in this verse, some Shi'a commentators have identified Imam Ali (AS) as the "witness," while certain Sunni commentators have considered Abu Bakr to be the intended referent. Additionally, other commentators from both sects have proposed that the "witness" refers to the Prophet Muhammad (PBUH), his tongue, Gabriel, or the Quran itself.
This study, employing a descriptive-analytical methodology and relying on interpretative traditions and linguistic evidence, aims to conduct a comparative analysis of the arguments presented by commentators from both sects regarding this verse to reach an accurate understanding of its meaning. The research concludes that the pronouns in "یَتْلُوهُ" and "رَبِّهِ" refer to "مَن" in the verse's initial phrase, while the pronoun "مِنهُ" refers to "رَبِّهِ." Based on this analysis, it argues that the "witness" is the Quran itself, which testifies to the truthfulness of the Prophet's (PBUH) claim to prophethood. Other interpretations are found to lack sufficient evidentiary support, while the view that "the witness refers to Imam Ali (AS)" is seen as indicative of an esoteric meaning and a case of contextual application (جری و تطبیق)

کلیدواژه‌ها [English]

  • Narrative
  • Narrative Analysis
  • Literary Analysis
  • Witness
  • Verse 17 of Surah Hud
  • Comparative Interpretation
  • Commentators of Both Sects
پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی (علمی پژوهشی)
دوره 7، شماره 12
دوفصل‌نامه علمی ـ پژوهشی سال هفتم، شماره دوازدهم، بهار و تابستان 1399
شهریور 1399
صفحه 9-36

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 29 آذر 1398
  • تاریخ بازنگری: 26 بهمن 1398
  • تاریخ پذیرش: 01 اردیبهشت 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار