اعتبار سنجی خبر واحد در فقه و تفسیر، با تأکید بر نظر آیت الله فاضل لنکرانی

بهرامی, محمد حسین; مقدادی داودی, عباس; مقدادی داودی, مهدی

اعتبار سنجی خبر واحد در فقه و تفسیر، با تأکید بر نظر آیت الله فاضل لنکرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استاد و عضو هیأت علمی جامعه المصطفی العالمیه

² دانش آموخته سطح سه حوزه علمیه قم

³ دانش آموخته حوزه علمیه قم سطح سه حوزه علمیه قم

چکیده

یکی از منابع استنباط احکام شرعی و اثبات آموزه‌های دینی، احادیث می باشد. احادیث متواتر و اخبار آحاد، کاربرد فراوانی در مسائل علم فقه، تفسیر، کلام، تاریخ و ... دارد و مورد بهره‏برداری دانشمندان این علوم قرار می‏گیرند. مسأله مقاله حاضر بررسی حجیت خبر واحد در علم فقه و تفسیر با تأکید بر نظر آیت الله فاضل لنکرانی می‌باشد. اگر چه در علم فقه، اکثر فقها بر حجیت و اعتبار خبر واحد در استنباط احکام شرعی صحه گذاشته‌اند، اما شمول این حجیت، در علوم دیگر؛ نظیر علم تفسیر، موجب پدید آمدن دیدگاه‌های متفاوتی میان اندیشمندان اسلامی شده است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با بهره‏گیری از منابع کتابخانه‏ای، با هدف ارائه پاسخی درخور به سؤال مذکور، سامان یافته است.
عمده دلیل مطرح شده مخالفان حجیت شمول خبر واحد در ابواب تفسیر، این است که خبر واحد موجب علم نمی‌گردد و دارای اثر شرعی نمی‌باشد؛ لذا نمی‌توان از آن در مسائل تفسیر آیات بهره جست. اما موافقان حجیت شمول از جمله آیت الله فاضل لنکرانی، در مقام پاسخ‌دهی برآمده و بیان کردند که مهم ترین دلیل حجیت و اعتبار خبر واحد، سیره و روش عقلا است و عقلا بدون توجه به اینکه آیا آن خبر، دارای اثر شرعی و عملی است یا خیر، شمول حجیت خبر واحد را به صورت مطلق پذیرفته‌اند. بنابراین از منظر آیت الله فاضل لنکرانی، خبر واحد در تفسیر قرآن نیز همانند فقه، از اعتبار و حجیت برخوردار می-باشد.

کلیدواژه‌ها